Ды́ні ’пахвіны’ (Сл. паўн.-зах.). Гэту лексему можна лічыць рэліктам на бел. глебе прасл. *dymę (р. скл. *dymene). Параўн. у Трубачова, Эт. сл., 5, 202 (без бел. матэрыялу): чэш. dymě ’пах’, в.-луж. dymjo, польск. dymię, серб.-харв. dimje, ст.-рус. дымѣ. У бел. мове ўзнікла новая форма — *dynʼa (магчыма, з *dymʼa > *dymja > *dymnʼa > *dynʼa).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ды́ня

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ды́ня ды́ні
Р. ды́ні ды́нь
Д. ды́ні ды́ням
В. ды́ню ды́ні
Т. ды́няй
ды́няю		 ды́нямі
М. ды́ні ды́нях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бахча́, -ы́, мн. -ы́, -э́й, ж.

Поле, на якім вырошчваюць гарбузы, кавуны, дыні.

|| прым. бахчавы́, -а́я, -о́е.

Бахчавыя культуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ды́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дыні. Дынны сок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Камунарка (сорт дыні) 4/327

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

бахча́, ‑ы, ж.

Поле, на якім вырошчваюць кавуны, гарбузы, дыні. Сямёну Захаравічу ўспомнілася, як аднойчы ўпоцемку трапілі палкавыя машыны на бахчу: лопаліся кавуны, раўлі маторы, прабуксоўвалі колы... М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бахча́

(тур. bahča, ад перс. bachče = садзік)

поле, на якім растуць гарбузы, кавуны, дыні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наскрыля́ць, ‑я́ю, ‑я́еш, ‑я́е; зак., чаго.

Абл. Нарэзаць скрылямі. А што там жаўцее? Памідоры? Паспелі ўжо? Што каракумскія дыні. Во дзе вітамінаў! А на смак! Каб наскрыляць ды са смятанай. Аношкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муска́т, ‑у, М ‑каце, м.

1. Насенне мускатніку, мускатны арэх.

2. Сорт вінаграду з духмянымі ягадамі. А колькі на рынку пахучае дыні, Інжыру, айвы і мускату мядовага! Арочка.

3. Дэсертнае віно з гэтага вінаграду.

[Фр. muscat, ад лац. muscatus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цука́т, ‑у, М ‑каце, м.

Зацукраваны плод, зацукраваная скурка плода (лімона, апельсіна, дыні і пад.). У выхадны дзень няня прынесла ёй пісьмо і перадачу ад маці — слоік слівавага кампоту, цукатаў, халвы, якую Лёдзя вельмі любіла. Карпаў.

[Польск. cykata з іт.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)