дына́рый

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дына́рый дына́рыі
Р. дына́рыя дына́рыяў
Д. дына́рыю дына́рыям
В. дына́рый дына́рыі
Т. дына́рыем дына́рыямі
М. дына́рыі дына́рыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дына́рый м., ист. дина́рий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дына́рый, ‑я, м.

Сярэбраная манета ў Старажытным Рыме.

[Лац. denaruis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дына́рый

гл. дэнарый.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэна́рый, дына́рый

(лац. denarius)

1) старажытнарымская сярэбраная манета, роўная 10 асам​2;

2) сярэбраная манета германскіх дзяржаў у 5—8 ст., якая імітавала рымскі д.;

3) сярэбраная манета дзяржаў Зах. Еўропы ў 8—12 ст.; на тэрыторыі Беларусі абарачалася ў 11 ст.;

4) сярэбраная, потым білонная манета Вялікага княства Літоўскага ў 14—17 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дина́рий ист. дына́рый, -рыя м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дына́р, ‑а, м.

1. Тое, што і дынарый.

2. Старажытная арабская залатая манета.

3. Грашовая адзінка Ірака, Югаславіі і некаторых іншых краін.

4. Дробная манета Ірана.

[Ад лац. denarius.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пенязі (гіст.), ст.-бел. пенези ’грошы’ (Жыв. НС), пе́нязь ’дробная манета ў Польшчы ў XI–XIII стст.’ (Гарб.), укр. пе́нязь ’шэлег, паўгроша’, польск. pieniądz, н.-луж. péńez, в.-луж. pjenjez(e), чэш. peníz, славац. peniaz ’манета’, славен. pẹ̑nez ’тс’, серб.-харв. pjȅnez, pȉnezi ’грошы’, балг. пе́нез ’манета для маніста’, ст.-слав. пѣнѧѕь ’дынарый’. Прасл. *pěnędzь — запазычанне (пасля VIII ст. н. э.) са ст.-в.-ням. pfenni(n)g, pfending ’(сярэбраная) манета’ < лац. pannus ’кавалак, штука тавару’ < і.-е. *pan‑ ’кавалак палатна’, *(s)pen‑ ’прасці’. Наяўнасць ‑ě‑ замест ‑e‑ Мее (Études, 184) тлумачыць як падаўжэнне — кампенсацыя nn‑ > n. Іншыя версіі гл. Фасмер (233–234), Бязлай (3, 24), Махэк₂ (443).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)