Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзя́цельнікм., см. дзя́целіна
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзя́цельнік, ‑у, м.
Тое, што і дзяцеліна. Скуратовіч, бывала, калі пацягне два разы касой у сябе за гумном, то на цэлую ноч накосіць дзяцельніку ўсёй сваёй жывёле.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́шкаIж. (клевер) дзя́целіна, -ны ж., дзя́цельнік, -ку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
white clover
дзя́целіна f., дзя́цельнік -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дзя́целіна, ‑ы, ж.
Дзікая канюшына; дзяцельнік. На белай дзяцеліне, што кучаравіцца ля кузні, зумкаюць пчолы.Даніленка.Коні скубуць дзяцеліну, гучна і часта фыркаюць.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзя́тлавіна, ‑ы, ж.
Дзяцеліна, дзяцельнік. Трава расла ля самых каляін, густа бялелі галоўкі дзятлавіны, пахла мятай і рамонкамі.Хадкевіч.Пад мордай у каня ляжала зялёная прывялая дзятлавіна, але ён не еў.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
шчаці́ніцца, ‑ніцца; незак.
Падымацца ўгору, уставаць тарчма. Гэта быў стары дзед з жоўтым, як воск, тварам, на якім шчацінілася сівая няголеная барада.Арабей.//перан. Стаяць шчаціннем, нагадваць сабой шчацінне. Крыху зводдаль, ад лесу, шчацініўся малады хвойнічак.Ваданосаў.На мурожных грудах чарнеў пасохлы дзяцельнік і малачайнік, шчацініўся рэдкі сівец.С. Александровіч.//перан. Быць пакрытым чым‑н. калючым, што нагадвае сабой шчацінне. Палеткі шчацініліся калючым іржэўнікам.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Раскрывацца, распускацца (пра кветкі). Спарыш і дзяцельнік гусціліся ля дарог, цвілі і вялі жоўтыя кветкі.Чорны.Усцяж дарогі цвілі буйныя белыя рамонкі.Арабей.// Мець кветкі; быць пакрытым кветкамі. На полі першая раса. І сталі яблыні цвісці...Броўка.Сад цвіў густа і дружна.Дуброўскі.Касі луг, як цвіце.З нар./уперан.ужыв.Паглядзі, як наўкол прыгожа, Калі неба цвіце на ўсходзе.Гілевіч.На Санькавым твары цвіце вясёлая ўсмешка.Якімовіч.Густою чырванню цвілі На мне мае бінты.Пысін.
2.перан. Знаходзіцца ў стане фізічнага росквіту; быць здаровым, прыгожым. «Цвіце кабета, хоць і турбот у яе багата», — мімаволі падумаў Ваўчок.Хадкевіч.// Быць радасным, ажыўленым. Пералічваючы ў лагеры захопленыя трафеі, партызаны цвілі ад радасці.Бураўкін.Аляксей заўсёды цвіце ўсмешкай, яго можна назваць сімпатычным.Навуменка.
3.перан. Паспяхова развівацца, квітнець. Нядаўна тут цвіло, дыхала прыгожае, зайздроснае жыццё.Лупсякоў.Наша мова, якая вякамі пагарджалася, нарэшце цвіце і красуе разам з народам.Дамашэвіч.
4. Пакрывацца цвіллю. Спрадвеку цвіла вада ў гэтых сажалках.«Звязда».Уставайце, хлеб даядайце, а то вы спіцё, а хлеб цвіце.З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)