дало́нь

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. дало́нь дало́ні
Р. дало́ні дало́ней
дало́няў
Д. дало́ні дало́ням
В. дало́нь дало́ні
Т. дало́нню дало́нямі
М. дало́ні дало́нях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

дало́нь, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Унутраны бок кісці рукі.

Закрыць твар далонямі.

|| памянш. дало́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек.

|| прым. дало́невы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дало́нь ж. ладо́нь;

◊ як на ~ні — как на ладо́ни;

пля́скаць (біць) у ~ні — хло́пать (бить) в ладо́ши; рукоплеска́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дало́нь, ‑і, ж.

Унутраны бок кісці рукі. Закрыць твар далонямі. □ Ладзім выкаціў бульбіну, узяў яе ў рукі, паперакідваў з далоні на далонь — пакуль астыла, і пачаў лупіць. Ставер. Алена ідзе і раз-пораз выцірае далонню з твару пот. Мележ.

•••

Біць (пляскаць) у далоні гл. біць.

Як на далоні — пра што‑н. выразна і поўнасцю бачнае. Усё, што ляжала каля рэчкі і за ёю, было як на далоні. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дало́нь ж Hand f -, Hände; Hándfläche f -, -n;

◊ відно́, як на дало́ні es liegt (klar) auf der Hand

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

далонь

Том: 7, старонка: 236.

img/07/07-236_1109_Далонь.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Дало́нь ’далонь’. Рус. дыял. доло́нь, укр. доло́ня, польск. dłoń, чэш. dlaň, балг. длан, серб.-харв. дла̏н, ст.-слав. длань. Прасл. *dolnъ ’тс’. Роднасныя формы ў балт. мовах: літ. délnas, délna ’тс’, лат. del̃na. Параўн. Фасмер, 1, 526; Траўтман, 51; Бернекер, 1, 208; Трубачоў, Эт. сл., 5, 63–64. Гісторыя гэтага слова, здаецца, вельмі складаная (аб чым Трубачоў, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пля́скаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Удараць далонню аб далонь або далонню па чым-н.

П. у далоні.

|| наз. пля́сканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шо́рсткі, -ая, -ае.

1. Шурпаты, агрубелы, калючы, цвёрды.

Ш. асфальт.

Шорсткая далонь.

Ш. снег.

2. перан. Рэзкі рашучы, з цвёрдым характарам.

Ш. чалавек.

|| наз. шо́рсткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кля́скаць

‘апладзіраваць, удараць далонню аб далонь’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. кля́скаю кля́скаем
2-я ас. кля́скаеш кля́скаеце
3-я ас. кля́скае кля́скаюць
Прошлы час
м. кля́скаў кля́скалі
ж. кля́скала
н. кля́скала
Загадны лад
2-я ас. кля́скай кля́скайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час кля́скаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)