дазо́рац, -рца, мн. -рцы, -рцаў, м.

Службовая асоба, якая выконвае абавязкі па наглядзе за чым-н., ахове чаго-н.

Д. маяка.

|| прым. дазо́рчы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дазо́рац

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дазо́рац дазо́рцы
Р. дазо́рца дазо́рцаў
Д. дазо́рцу дазо́рцам
В. дазо́рца дазо́рцаў
Т. дазо́рцам дазо́рцамі
М. дазо́рцу дазо́рцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дазо́рац, -рца м., разг. смотри́тель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дазо́рац, ‑рца, м.

1. Служачы, які выконвае абавязкі па нагляду за чым‑н., ахове чаго‑н.; наглядчык. Бурчыць пад нос дазорац, як сам астрог, стары. Таўлай.

2. Той, хто знаходзіцца ў дазоры; разведчык. Дазорац, ужо заўважыўшы зарыва пажару і пабачыўшы лесніка, які бег да зямлянкі, адразу адчуў нешта нядобрае і надзвычайнае. Дубоўка. У акопчыках і ў кустах каля ракі паставілі дазорцаў. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дазо́рац. Гл. дазо́рца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дазорац Юлія Львоўна

т. 6, с. 9

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

цэйхга́узны, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае адносіны да цэйхгауза. Цэйхгаузны дазорац.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смотри́тель дазо́рац, -рца м.; (надзиратель) нагля́дчык, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смотри́тельница ж. дазо́рац, -рца м.; (надзирательница) нагля́дчыца, -цы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дазо́рца ’дазорац’ (БРС). Параўн. укр. дозо́рця, дозо́рець. Слова дозорца ’стораж, наглядчык’ сустракаецца ўжо ў ст.-бел. помніках XVI ст. (гл. Булыка, Запазыч.). Слова ўзята з польск. dozorca ’тс’ (з тыповай зах.-слав. суфіксацыяй). Адносна бел. дазо́рац, укр. дозо́рець можна меркаваць, што гэта таксама паланізмы, але з замененай суфіксацыяй (з прыстасаваннем яе да ўсх.-слав. тыпу). Трубачоў (Эт. сл., 5, 90) лічыць, што бел. слова дазо́рац, укр. дозо́рець < прасл. *dozorьcь. Няпэўна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)