Грузінская мова 4/35, 43; 5/27; 9/406

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Вае́нна-Грузі́нская даро́га ист. Вое́нно-Грузи́нская доро́га

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГРУЗІ́НСКАЯ МО́ВА,

адна з іберыйска-каўказскіх моў (картвельская група). Мова грузін, дзярж. мова Грузіі. Пашырана таксама на Паўн. Каўказе, у Азербайджане, Турцыі і Іране. Мае 2 групы дыялектаў, адрозненні паміж якімі нязначныя: горскія (хевсурскі, пшаўскі, тумскі і інш.) і плоскасныя (картлійскі, кахецінскі, імерэцінскі, рачынскі, гурыйскі, аджарскі і інш.). У развіцці літ. грузінскай мовы вылучаюць або 2 перыяды — старажытны (5—11 ст.) і новы (з 12 ст.), або 3 — стараж. (5—11 ст.), сярэдні (12—18 ст.) і новы (з 19 ст.). З 1860-х г. развіваецца адзіная літ. грузінская мова (аснова — картлійскі і кахецінскі дыялекты).

У фанетыцы грузінскай мовы 5 галосных і 28 зычных; у сістэме зычных назіраецца 5 траічных проціпастаўленняў звонкі — глухі — змычна-гартанны; асобна вылучаюцца фарынгальны і ларынгальны. Слабы сілавы націск на пачатковым складзе слова. У марфалогіі — аглюцінацыя з мноствам прэфіксальных формаў. У сінтаксісе — эргатыўная канструкцыя. Грузінская мова мае стараж. арыгінальнае пісьменства (гл. Грузінскае пісьмо).

т. 5, с. 456

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРУЗІ́НСКАЯ ПРАВАСЛА́ЎНАЯ ЦАРКВА́,

адна са старажытных правасл.-хрысц. цэркваў. Узнікла ў пач. 4 ст., калі хрысціянства Грузіі стала дзярж. рэлігіяй. Да 5 ст. Грузінская праваслаўная царква была падначалена антыяхійскаму патрыярху, узначальваў яе архіепіскап. У 487 пасля абвяшчэння аўтакефаліі — каталікос, з 11 ст. — каталікос-патрыярх. Пасля далучэння Грузіі да Расіі Грузінская праваслаўная царква ў складзе рус.-правасл. царквы на правах экзархата (1811). Пасля Лют. рэвалюцыі 1917 груз. духавенства ліквідавала экзархат і абрала каталікоса-патрыярха, абвясціўшы аўтакефалію, што стала прычынай разрыву з Рус. правасл. царквой. У 1943 Маскоўская патрыярхія прызнала аўтакефалію Грузінскай праваслаўнай царквы. Мае адрозненні ад правасл. царквы ў літургічных правілах, асобныя літургічныя святы. Сучасная Грузінская праваслаўная царква мае 13 епархій, 10 манастыроў, 2 духоўныя школы.

т. 5, с. 456

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Грузінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка 1/280; 4/35—43, 40—41 (укл.); 9/12, 103, 104; 10/255

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВАЕ́ННА-ГРУЗІ́НСКАЯ ДАРО́ГА,

гістарычная назва дарогі цераз гал. Каўказскі хр. (Крыжовы перавал, 2384 м), якая злучае г. Уладзікаўказ і Тбілісі. Даўж. 208 км. Пракладзена рус. войскамі (рух адкрыты ў 1799). Пасля далучэння Грузіі да Расіі (1801) пачата буд-ва палепшанай дарогі (у 1863 яе палатно забрукавана). Дарога праходзіць па даліне р. Церак, Дар’яльскай цясніне, затым па цясніне р. Байдаркай да перавалу, адкуль спускаецца ў даліну р. Белая Арагві і па правабярэжжы р. Кура падыходзіць да Тбілісі. На Ваенна-Грузінскай дарозе — г. Мцхета (у старажытнасці сталіца Грузіі), Зема-Аўчальская ГЭС, помнікі даўніны (саборы, крэпасці, вартавыя вежы і інш.), што ў сукупнасці з жывапіснымі краявідамі спрыяе развіццю турызму.

т. 3, с. 440

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

грузі́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Грузіі, грузінаў, належыць ім. Грузінская мова. Грузінскі звычай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грузі́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. грузі́нскі грузі́нская грузі́нскае грузі́нскія
Р. грузі́нскага грузі́нскай
грузі́нскае
грузі́нскага грузі́нскіх
Д. грузі́нскаму грузі́нскай грузі́нскаму грузі́нскім
В. грузі́нскі (неадуш.)
грузі́нскага (адуш.)
грузі́нскую грузі́нскае грузі́нскія (неадуш.)
грузі́нскіх (адуш.)
Т. грузі́нскім грузі́нскай
грузі́нскаю
грузі́нскім грузі́нскімі
М. грузі́нскім грузі́нскай грузі́нскім грузі́нскіх

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Georgian1 [ˈdʒɔ:dʒən] n.

1. грузі́н; грузі́нка;

the Georgians грузі́ны

2. грузі́нская мо́ва

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

грузі́нскі gergisch, grusnisch;

грузі́нская мо́ва die gergische Sprche, das Gergische (sub)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)