гра́й
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
гра́й |
| Р. |
гра́ю |
| Д. |
гра́ю |
| В. |
гра́й |
| Т. |
гра́ем |
| М. |
гра́і |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
грай (род. гра́ю) м., разг. грай
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грай фольк., обл. грай, род. граю́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грай, граю, м.
Разм. Моцны птушыны крык; карканне. Вясною Дыхае зямля, І п’юць сады Цяпло блакіту. Птушыны грай Чуваць здаля, На ўзгорках Зелянее жыта. Дзеружынскі. Зноў чуваць у нашым краі Грай прадвеснікаў-гракоў, Весела вясна іграе На цымбалах ручайкоў. Смагаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дайграва́ць, ‑грай, ‑граеш, ‑грае і даі́грываць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да дайграць, даіграць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гра́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
гра́ю |
гра́ем |
| 2-я ас. |
гра́еш |
гра́еце |
| 3-я ас. |
гра́е |
гра́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гра́ў |
гра́лі |
| ж. |
гра́ла |
| н. |
гра́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
гра́й |
гра́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
гра́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
выціна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Старанна выводзіць якую‑н. мелодыю, гук; найграваць, напяваць. [Саколіч] далікатна выцінаў на скрыпцы. Вітка. [Яська:] — Грай, дударыку, грай, А ты, муха, выцінай! Колас. Пасля Лізавета і Наталля выціналі голасам польку і колькі разоў прайшлі танцам па хаце. Чорны.
2. Вырэзваць з паперы ці якога іншага матэрыялу што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шту́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш.-ласк. да штука (у 2–4 знач.). — На, Сымоне, маеш штучку! Грай здаровы! — дзед сказаў. Колас. Вярталася.. жаданне — побач з сур’ёзнаю справай выкінуць нейкую штучку. Брыль.
•••
Тонкая штучка — хітрун, спрытнюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кашу́ля, ‑і, ж.
Сарочка, рубашка. А дзед быў прыгожы. Без шапкі, у шэрай, як ралля, расхрыстанай на сухіх, загарэлых грудзях кашулі. Брыль. [Наталля:] Выскачыла я амаль што ў адной кашулі і апынулася на вялікай дарозе сярод натоўпу людзей... Крапіва. За сталом сядзелі таварышы Тарас, Грай, Краўчанка і нейкі незнаёмы пажылы чалавек у чорнай вышыванай кашулі. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакамячы́ць, ‑мячу, ‑мечыш, ‑мечыць; зак., што.
1. Скамячыць, памяць. Пакамячыць бялізну. □ Мяжэнны, скінуўшы з сябе коўдру, пайшоў да шафы, каб адразу прыфранціцца, але счакаў: пакуль ехаць, .. касцюм можна пакамячыць. Гроднеў.
2. Камячыць некаторы час. Кінуўшы паламаны аловак на карту, выйшаў з-за стала Грай, адкашляўся, пакамячыў у пальцах недакурак, сплюнуў у кут. Мікуліч.
3. Абл. Сціснуць (пра кулакі). А дзядзька кулакі пакамячыў, і так туга, туга пакамячыў іх, ды падступіўся да мяне. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)