горне

Том: 7, старонка: 83.

img/07/07-083_0364_Горне.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Го́рна

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. Го́рна
Р. Го́рна
Д. Го́рну
В. Го́рна
Т. Го́рнам
М. Го́рне

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гарні́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Музыкант, які іграе на горне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́ран

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. го́ран го́рны
Р. го́рна го́рнаў
Д. го́рну го́рнам
В. го́ран го́рны
Т. го́рнам го́рнамі
М. го́рне го́рнах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

го́рн

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. го́рн го́рны
Р. го́рна го́рнаў
Д. го́рну го́рнам
В. го́рн го́рны
Т. го́рнам го́рнамі
М. го́рне го́рнах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перагарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні; -го́рнуты; зак., што.

Перавярнуць старонку ці ліст чаго-н.

П. некалькі старонак.

|| незак. пераго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарнавы́, -а́я, -о́е.

1. гл. горан.

2. у знач. наз. гарнавы́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м. Рабочы пры горне.

Г. доменнай печы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнуты; зак., чаго.

Горнучы, заграбаючы, сабраць у адно месца нейкую колькасць чаго-н.

Н. кучу пяску.

|| незак. наго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарну́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гарну́ го́рнем
2-я ас. го́рнеш го́рнеце
3-я ас. го́рне го́рнуць
Прошлы час
м. гарну́ў гарну́лі
ж. гарну́ла
н. гарну́ла
Загадны лад
2-я ас. гарні́ гарні́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час го́рнучы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гарну́ць, гарну́, го́рнеш, го́рне; гарні́; незак., каго-што.

1. Выцягваць, выграбаць што-н. дробнае, збіраючы ў адно месца.

Г. бульбу з печы.

2. перан. Набываць надта многа чаго-н. для сябе; прагна хапаць.

Ён горне да сябе ўсё.

3. Пяшчотна прыхіляць, туліць да сябе.

Маці гарнула сына да грудзей.

Ведаю, куды ты горнеш (перан.: схіляеш думку, справу).

4. Прыцягваць, прывабліваць (разм.).

Тэатр гарнуў і вабіў моладзь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)