Глыбінныя разломы 9/75; 10/379
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
ГЛЫБІ́ННЫЯ ГО́РНЫЯ ПАРО́ДЫ,
абвальныя пароды, плутанічныя пароды, горныя пароды, якія ўтварыліся на вял. глыбінях; гл. Магматычныя горныя пароды.
т. 5, с. 307
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
глыбі́нны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
глыбі́нны |
глыбі́нная |
глыбі́ннае |
глыбі́нныя |
| Р. |
глыбі́ннага |
глыбі́ннай
глыбі́ннае |
глыбі́ннага |
глыбі́нных |
| Д. |
глыбі́ннаму |
глыбі́ннай |
глыбі́ннаму |
глыбі́нным |
| В. |
глыбі́нны (неадуш.)
глыбі́ннага (адуш.) |
глыбі́нную |
глыбі́ннае |
глыбі́нныя (неадуш.)
глыбі́нных (адуш.) |
| Т. |
глыбі́нным |
глыбі́ннай
глыбі́ннаю |
глыбі́нным |
глыбі́ннымі |
| М. |
глыбі́нным |
глыбі́ннай |
глыбі́нным |
глыбі́нных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
глыбі́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца на вялікай глыбіні (у 2 знач.). Глыбінныя рыбы. // Які дзейнічае на вялікай глыбіні. Глыбінная бомба. // Які праводзіцца на вялікай глыбіні. Глыбінная лоўля.
2. Які знаходзіцца ў глыбіні краіны, вобласці і пад. Вёска была глыбіннай — за цэлых сорак кіламетраў ад чыгункі. Навуменка.
3. Які выражае сутнасць, унутраны змест чаго‑н.; істотна важны. Раскрыць глыбінныя працэсы ў літаратуры. // Скрыты, патаемны. Глыбінныя жаданні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́тры, -аў.
1. Тое, што знаходзіцца, змяшчаецца пад зямной паверхняй.
У нетрах зямлі.
Распрацоўка нетраў.
2. перан. Унутраная прастора, глыбінныя часткі краіны, раёна і пад.
Н.
Палесся.
3. Непраходныя, глухія мясціны.
Лясныя н.
4. перан. Унутраная, глыбінная частка чаго-н.
Н. памяці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абісалі́ты
(ад гр. abyssos = бяздонны + -літ)
геал. глыбінныя горныя пароды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лінеаме́нты
(лац. lineamentum = лінія, контур)
1) глыбінныя разломы на Зямлі;
2) элементы рэльефу Месяца, якія маюць лінейную форму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фундамента́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Трывалы, моцны, вялікі. Фундаментальнае збудаванне. // перан. Грунтоўны, глыбокі па зместу. Фундаментальны твор. □ «Гісторыя беларускай савецкай літаратуры» .. задумана як фундаментальная абагульняючая праца. «Полымя».
2. Асноўны, галоўны. Фундаментальная бібліятэка.
•••
Фундаментальныя даследаванні — тэарэтычныя працы, якія вывучаюць глыбінныя заканамернасці развіцця прыроды, грамадства і мыслення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
interior1 [ɪnˈtɪəriə] n.
1. уну́транасць; інтэр’е́р
2. the interior уну́траныя, глыбі́нныя раёны краі́ны;
He made a journey into the interior of China. Ён зрабіў падарожжа ўглыб Кітая.
3. : Minister of the Interior міні́стр уну́траных спраў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ГЛЫБІ́ННЫ РАЗЛО́М,
разнавіднасць разрыўнога парушэння зямной кары. Уяўляе сабой працяглую на сотні і тысячы кіламетраў адносна вузкую (ад некалькіх сотняў метраў да дзесяткаў кіламетраў) і глыбокую зону рухомага сучлянення буйных блокаў, якое пранікае ў падысподнюю частку верхняй мантыі Зямлі.
Паводле сейсмічных паказчыкаў адрозніваюць разломы: звышглыбінныя (да 400—700 км), глыбокія (да 100—300 км) і ўласна зямной кары. Працягласць іх развіцця розная — да сотняў мільёнаў і больш за мільярд гадоў. Глыбінныя разломы адметныя радамі разнастайных расколін, зон крышэння, рассланцавання і дробнай прыразломнай складкавасцю. Маюць верт., гарыз. і нахіленыя асновы. Глыбінныя разломы падзяляюць зямную кару на асобныя буйныя блокі або глыбы, часта з’яўляюцца граніцамі асноўных тэктанічных элементаў літасферы. З глыбіннымі разломамі звязаны моцныя землетрасенні, павялічаныя цеплавыя патокі з зямных нетраў. Яны з’яўляюцца шляхамі пранікнення ў зямную кару магматычных руданосных і гідратэрмальных раствораў.
На Беларусі найб. выразныя глыбінныя разломы: Полацкі, Выжаўска-Мінскі, Стахоўска-Магілёўскі, Крычаўскі, Чачэрскі. Яны маюць вялікую працягласць і глыбіню, выцягнуты з ПдЗ на ПнУ, паралельныя адзін аднаму. Паміж імі размешчаны менш магутныя разломы зямной кары. У выніку тэр. разбіта на магутныя блокі, дзе верт. перамяшчэнне ўнутранай паверхні рухома-хвалевае. Характар паверхневых верт. зрухаў зямной паверхні вывучаецца з дапамогай геадэзічных назіранняў на геадынамічным палігоне.
А.А.Саламонаў.
т. 5, с. 307
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)