Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
інжыне́рыя ж., в разн. знач. инжене́рия;
○ ге́нная і. — ге́нная инжене́рия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ген, -а, мн. -ы, -аў, м.
Структурная і функцыянальная адзінка спадчыннасці, якая кантралюе развіццё пэўнай прыкметы ці ўласцівасці.
|| прым. ге́нны, -ая, -ае.
Генная інжынерыя (канструяванне новых спалучэнняў генаў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ге́нны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ге́нны |
ге́нная |
ге́ннае |
ге́нныя |
| Р. |
ге́ннага |
ге́ннай
ге́ннае |
ге́ннага |
ге́нных |
| Д. |
ге́ннаму |
ге́ннай |
ге́ннаму |
ге́нным |
| В. |
ге́нны (неадуш.)
ге́ннага (адуш.) |
ге́нную |
ге́ннае |
ге́нныя (неадуш.)
ге́нных (адуш.) |
| Т. |
ге́нным |
ге́ннай
ге́ннаю |
ге́нным |
ге́ннымі |
| М. |
ге́нным |
ге́ннай |
ге́нным |
ге́нных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ГЕНЕТЫ́ЧНАЯ ІНЖЫНЕ́РЫЯ,
генная інжынерыя, раздзел малекулярнай біялогіі, звязаны з мэтанакіраваным канструяваннем новых спалучэнняў генаў, якіх няма ў прыродзе. Узнікла ў 1972 (П.Берг, ЗША). Разам з клетачнай інжынерыяй ляжыць у аснове сучаснай біятэхналогіі. Генетычная інжынерыя засн. на даставанні з клетак якога-небудзь арганізма гена (які кадзіруе неабходны прадукт) або групы генаў і злучэнні іх са спец. малекуламі ДНК (т.зв. вектарамі), здольнымі пранікаць у клеткі інш. арганізма (пераважна мікраарганізмаў) і размнажацца ў іх. Гал. значэнне пры генетычнай інжынерыі маюць ферменты — рэкстрыктазы, кожны з якіх рассякае малекулу ДНК на фрагменты ў вызначаных месцах, і ДНК-лігазы, што сшываюць малекулы ДНК у адзінае цэлае. Пасля выдзялення і вывучэння такіх ферментаў стала магчыма стварэнне штучных генет. структур. Рэкамбінантная малекула ДНК мае форму кальца, дзе размешчаны ген (гены) — аб’ект генет. маніпуляцый і вектар (фрагмент ДНК, які забяспечвае размнажэнне ДНК і сінтэз канчатковых прадуктаў жыццядзейнасці генет. сістэмы — бялкоў). Генетычная інжынерыя адкрывае новыя шляхі вырашэння некат. праблем генетыкі, медыцыны, сельскай гаспадаркі. З дапамогай генетычнай інжынерыі атрыманы шэраг біялагічна актыўных злучэнняў: інсулін і інтэрферон чалавека, авальбумін, калаген і інш. пептыдныя гармоны.
Э.В.Крупнова.
т. 5, с. 157
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)