гары́ла

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. гары́ла гары́лы
Р. гары́лы гары́л
Д. гары́ле гары́лам
В. гары́лу гары́л
Т. гары́лай
гары́лаю		 гары́ламі
М. гары́ле гары́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

гары́ла, -ы, мн. -ы, -ры́л, ж.

Буйная чалавекападобная малпа з масіўным целаскладам і цёмнай поўсцю, якая водзіцца ў Цэнтральнай Афрыцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гары́ла ж., зоол. гори́лла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гары́ла, ‑ы, ж.

Самая буйная чалавекападобная малпа, якая водзіцца ў экватарыяльнай Афрыцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГАРЫ́ЛА

(Gorilla gorilla),

малпа сям. чалавекападобных, або пангідавых, атр. прыматаў. 3 падвіды: гарыла зах. берагавая, або раўнінная (G.g. gorilla), гарыла ўсх. горная (G.g. beringei), гарыла ўсх. раўнінная (G.g. manyema). Пашырана ў Зах. і Цэнтр. Афрыцы. Жыве ў густых трапічных або горных лясах невял. статкамі (па 5—30 асобін), важакамі з’яўляюцца магутныя самцы. Гарыла ўсх. горная ахоўваецца ў 7 нац. парках, занесена ў Чырв. кнігу МСАП.

Самая буйная малпа. Рост дарослых самцоў да 2 м, шыр. плячэй каля 1 м, размах рук да 2,6 м, абхват грудзей да 1,5 м, маса да 300 кг; самкі амаль удвая меншыя. Склад масіўны, вельмі развіта мускулатура, валодаюць вял. сілай. Валасы і скура чорныя, з узростам у самцоў на спіне з’яўляецца серабрыстая паласа. Галава вял.; аб’ём мозга да 750 см³, па будове блізкі да мозга чалавека. Раслінаедныя. Будуюць гнёзды на зямлі або на дрэвах. Нараджаюць 1 дзіця раз у 3—5 гадоў. Пераносяць няволю і размнажаюцца.

т. 5, с. 76

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гары́ла ж заал Gorílla m -s, -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

гары́ла

(англ. gorilla, з афр. моў)

самая буйная чалавекападобная малпа, якая водзіцца ў экватарыяльнай Афрыцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Гары́ла ’гарыла’ (БРС). Рус. гори́лла, укр. гори́ла. Непасрэднай крыніцай слова з’яўляецца англ. gorilla ’тс’. Падрабязней гл. Шанскі, 1, Г, 134–135.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чалавекападо́бны, -ая, -ае.

Падобны на чалавека.

○

Чалавекападобныя малпы — назва сямейства малпаў, да якога адносяцца гарыла, арангутан, шымпанзэ і гібон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гори́лла зоол. гары́ла, -лы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)