Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
ГАРНІ́,
старажытнаармянскія крэпасць і паселішча за 27 км на У ад Ерэвана. Засн. каля 2 ст. да н.э. на месцы энеалітычнага паселішча. Да 5 ст.н.э. была летняй рэзідэнцыяй арм. цароў. Існавала і ў сярэднія вякі (зруйнаваная землетрасеннем 1679). Захаваліся руіны крапасной сцяны, вежаў, палаца з параднай залай, вінаробняй і лазняй з мазаічнай падлогай (2—3 ст.), язычніцкага храма (1 ст.; адноўлены ў 1975), круглага купальнага хрысц. храма (6 ст.). У паселішчы пры крэпасці — базіліка (5 ст.), руіны шматлікіх арх. збудаванняў (4—17 ст.), надмагільныя пліты-хачкары.
2. Грабучы, сабраць у адным месцы або наблізіць да чаго-н.
П. сена.
|| незак.падго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарну́ць, гарну, горнеш, горне; незак., каго-што.
1. Выграбаць, выцягваць дробныя прадметы адкуль‑н. Гарнуць вуглі з печы. □ Гарні, гарні бульбу з печы У торбачку — ды на плечы.З нар. песні.
2. Збіраць у адно месца. Прыйшла восень, за работу, Атрымай на працадні, Што зароблена — па праву На вазы сабе гарні.Русак.//перан. Набываць вельмі многа чаго‑н.; з прагнасцю хапаць, заграбаць. Сабяга да сябе гарнуў усё: і што ляжыць дрэнна і што слаба на месцы трымаецца...Шахавец.
3. Прыхіляць, туліць да сябе. Гарнуць да сэрца.//перан. Схіляць, скіроўваць (думку, справу і пад.). — Ведаю, куды ты горнеш, — абапёршыся на локаць, злосна зашаптала старая. — Відаць, той ламачыны, што аднекуль прывалок, не знайшоў у гумне?Гурскі.Толік Скуратовіч гарнуў сваё: — Нам трэба падацца бліжэй да дарогі.Чорны.
4.Разм. Прыцягваць, прывабліваць сабой каго‑н. Навука гарнула Сцёпку і давалася яму лёгка.Колас.//безас. Хіліць, цягнуць да чаго‑н. Яго гарнула да кніжак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ánzugstoff
m -(e)s, -e ткані́на на гарні- ту́р [кася́рм]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)