га́бра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
га́бра |
га́бра |
| Р. |
га́бра |
га́бра |
| Д. |
га́бра |
га́бра |
| В. |
га́бра |
га́бра |
| Т. |
га́бра |
га́бра |
| М. |
га́бра |
га́бра |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
га́бра нескл., ср., геол. га́ббро
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГА́БРА
(італьян. gabbro),
магматычная інтрузіўная горная парода асноўнага саставу; глыбінны аналаг базальту. Складаецца з асн. плагіяклазу, манакліннага, радзей рамбічнага піраксену, алівіну або рагавой падманкі. Другарадныя мінералы: біятыт, нефелін, тытанамагнетыт і інш. Акцэсарныя мінералы: апатыт, пірацін, храміт, сфен і інш. Разнавіднасці: алівінавае габра, нарыт (габра з рамбічным піраксенам), лабрадарыт і г.д. Раўнамерназярністая горная парода са спецыфічнай габравай структурай. Шчыльн. 2800—3200 кг/м³; трываласць на сцісканне 80—360 МПа. З інтрузіямі габра звязаны радовішчы магнетыту, тытанамагнетыту, сульфідаў нікелю, медзі і інш. Выкарыстоўваецца як абліцовачны і штучны камень, друз у буд-ве. На Беларусі габра вядомыя ў архейскім і ніжнепратэразойскім комплексах парод крышт. фундамента.
У.Я.Бардон.
т. 4, с. 412
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
га́бра
(іт. gabbro, ад Gabbro = назва горада ў Італіі)
магматычная горная парода цёмнага колеру, якая складаецца з плагіяклазу і піраксену, выкарыстоўваецца як будаўнічы і абліцовачны матэрыял.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
га́бра-база́льтавы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
га́бра-база́льтавы |
га́бра-база́льтавая |
га́бра-база́льтавае |
га́бра-база́льтавыя |
| Р. |
га́бра-база́льтавага |
га́бра-база́льтавай
га́бра-база́льтавае |
га́бра-база́льтавага |
га́бра-база́льтавых |
| Д. |
га́бра-база́льтаваму |
га́бра-база́льтавай |
га́бра-база́льтаваму |
га́бра-база́льтавым |
| В. |
га́бра-база́льтавы (неадуш.)
га́бра-база́льтавага (адуш.) |
га́бра-база́льтавую |
га́бра-база́льтавае |
га́бра-база́льтавыя (неадуш.)
га́бра-база́льтавых (адуш.) |
| Т. |
га́бра-база́льтавым |
га́бра-база́льтавай
га́бра-база́льтаваю |
га́бра-база́льтавым |
га́бра-база́льтавымі |
| М. |
га́бра-база́льтавым |
га́бра-база́льтавай |
га́бра-база́льтавым |
га́бра-база́льтавых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
га́бра-база́льт
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
га́бра-база́льт |
га́бра-база́льты |
| Р. |
га́бра-база́льту |
га́бра-база́льтаў |
| Д. |
га́бра-база́льту |
га́бра-база́льтам |
| В. |
га́бра-база́льт |
га́бра-база́льты |
| Т. |
га́бра-база́льтам |
га́бра-база́льтамі |
| М. |
га́бра-база́льце |
га́бра-база́льтах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
га́ббро геол. га́бра нескл., ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нары́т
(нарв. norit, ад Norge = Нарвегія)
магматычная горная парода групы габра, адметнай асаблівасцю якой з’яўляецца прысутнасць рамбічнага піраксену замест манакліннага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АЗА́НДЭ
(Azande),
пласкагор’е ў Цэнтр. Афрыцы, на тэр. ЦАР, Заіра і Судана, водападзел паміж бас. р. Конга (Заір), воз. Чад і р. Ніл. Сярэднія выш. 600—900 м, найб. выш. 1388 м (г. Нгая). Характэрны купалападобныя горы, астанцавыя гранітныя хрыбты. Складзена са стараж.-крыштал. парод (граніта-гнейсы, габра-амфібаліты). Радовішчы золата і алмазаў. Высакатраўная саванна з плямамі рэдкастойных лістападных лясоў. Уздоўж рэк вечназялёныя галерэйныя лясы.
т. 1, с. 151
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АФІЯЛІ́ТЫ
[ад грэч. ophis змяя + ...літ(ы)],
асноўныя і ультраасноўныя інтрузіўныя (дуніты, перыдатыты, піраксеніты, габра), эфузіўныя (пераважна базальты і іх туфы) і асадкавыя (глыбакаводныя асадкі акіянскага тыпу) горныя пароды, якія трапляюцца разам. Афіяліты разглядаюць як рэлікты акіянскай кары геал. мінулага, перамешчаныя на ўскраіны мацерыкоў. Важна даследаваць афіяліты, каб выяўляць радовішчы рудаў, генетычна звязаныя з пародамі афіялітавага комплексу (хрому, нікелю, плаціны, золата, ртуці і інш.), а таксама вывучаць развіццё зямной кары.
т. 2, с. 135
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)