віно́вы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
віно́вы |
віно́вая |
віно́вае |
віно́выя |
| Р. |
віно́вага |
віно́вай
віно́вае |
віно́вага |
віно́вых |
| Д. |
віно́ваму |
віно́вай |
віно́ваму |
віно́вым |
| В. |
віно́вы (неадуш.)
віно́вага (адуш.) |
віно́вую |
віно́вае |
віно́выя (неадуш.)
віно́вых (адуш.) |
| Т. |
віно́вым |
віно́вай
віно́ваю |
віно́вым |
віно́вымі |
| М. |
віно́вым |
віно́вай |
віно́вым |
віно́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
віно́вы карт., см. піко́вы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
віно́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да вінаў. Віновы туз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́ны, -аў, адз. віна, -ы, ж.
Масць у ігральных картах, тое, што і пікі.
|| прым. віно́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Віновы 1 ’піковы’ (Касп.), укр. виновий ’тс’. Утворана ад ві́на 1 (гл.) і суф. ‑ов‑ы. Гл. яшчэ Унбегаун, Sel. Papers, 1969, 257.
Віновы 2 калодзезь (фалькл.) ’вінны, адкуль бяруць віно’ (віц., паст., Шырма, Песні). Адносны прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ов‑ы (як сасновы) ад віно́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віноўка ’сорт яблык’ (Сцяшк.), рус. варон. вино́вка ’сорт вінных яравых яблык’. Утворана ад прыметніка віновы (параўн. польск. winowy ’вінны’) і суф. ‑к‑a. Гл. яшчэ вінёўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пи́ковый віно́вы, пі́кавы;
пи́ковая да́ма віно́вая (пі́кавая) да́ма;
◊
пи́ковое положе́ние несамаві́тае стано́вішча;
оста́ться при пи́ковом интере́се заста́цца ні з чым.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вінёўка ’гатунак позніх кісла-салодкіх груш’ (БРС, КТС, Мат. Гом.), укр. винню́ха ’гатунак віннакіслых яблык’, винни́чки ’тс’, рус. варон. виновна ’гатунак вінных яблык’, польск. winniczka, windyczka ’гатунак дрэва і фруктаў грушы, Pirus communis’, winnik ’гатунак яблык’, славен. vínica ’тс’. Утворана ад прыметніка *віновы. Да віно (гл.). Мяккае ‑н‑, відавочна, пад уплывам вішнёўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pikowy
I pikow|y
карц. віновы; пікавы;
dama ~a — пікавая (віновая) дама
II
пікейны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
каро́ль, караля, м.
1. Тытул манарха ў некаторых феадальных і буржуазных краінах. // Асоба, якая мае гэты тытул. // перан.; чаго або які. Манапаліст у якой‑н. галіне прамысловасць, буйны фінансіст. Нафтавы кароль. Кароль сталі. Біржавы кароль.
2. перан.; чаго або які. Пра таго, хто вылучаецца сярод іншых у якіх‑н. адносінах, у якой‑н. дзейнасці. — На сённяшні дзень у нашым раёне ўжо дзесяць ласёў! Я ўчора сам бачыў аднаго такога ляснога караля. Паслядовіч. Прызнаным усімі на дварэ каралём футбола быў сын інваліда Жорка Загорскі. Мележ. Дзед быў вясковым кавалём, кавальскай справы каралём. Рудкоўскі.
3. Другая па старшынству ігральная карта, на якой намалявана мужчынская фігура ў кароне. Званковы кароль. Віновы кароль.
4. Галоўная фігура ў шахматах.
•••
Кум каралю гл. кум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)