Вярчальная печ 3/12, 270

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВЯРЧА́ЛЬНАЯ ПЕЧ,

трубчастая печ, прамысловая гарызантальная або крыху нахіленая печ цыліндрычнай формы, якая верціцца вакол падоўжнай восі. Прызначана для награвання матэрыялаў з мэтай іх фіз.-хім. апрацоўкі. Бывае на пылаватым, кавалкавым, вадкім ці газавым паліве, з эл. нагрэвам. Даўж. да 230 м, дыяметр да 7,5 м, прадукцыйнасць да 150 т/гадз гатовай прадукцыі.

Сыравіна або вырабы награюцца ў печы (прамым нагрэвам, праз сценку муфеля або камбінаваным спосабам), перамяшчаюцца пры вярчэнні яе корпуса і выгружаюцца. У награвальных вярчальных печах метал. загатоўкі падрыхтоўваюць да коўкі і штампавання; у тэрмічных праходзяць тэрмічную апрацоўку; у абпальных абпальваюць клінкер, руды, нярудныя матэрыялы, жалезарудныя акатышы і інш. Вярчальныя печы выкарыстоўваюць ў металургіі (напр., вельц-печы), цэментнай і хім. прам-сці і інш.

т. 4, с. 397

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ро́тар, ‑а, м.

Вярчальная частка машыны (электрычнага генератара, турбіны і пад.).

[Ад лац. rotare — вярцець.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАРАБА́ННАЯ ПЕЧ,

тое, што вярчальная печ.

т. 2, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вярча́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вярча́льны вярча́льная вярча́льнае вярча́льныя
Р. вярча́льнага вярча́льнай
вярча́льнае		 вярча́льнага вярча́льных
Д. вярча́льнаму вярча́льнай вярча́льнаму вярча́льным
В. вярча́льны (неадуш.)
вярча́льнага (адуш.)		 вярча́льную вярча́льнае вярча́льныя (неадуш.)
вярча́льных (адуш.)
Т. вярча́льным вярча́льнай
вярча́льнаю		 вярча́льным вярча́льнымі
М. вярча́льным вярча́льнай вярча́льным вярча́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ро́тар ’вярчальная частка машыны (электрычнага генератара, турбіны і пад.)’ (ТСБМ). З рус. ро́тор, якое з англ. rotor ці ням. Rotor ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ро́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Вярчальная частка, вал у машынах.

2. Машына (транспартнае прыстасаванне, прылада), якая кіруецца аўтаматычна і загатоўкі якой рухаюцца па дугах акружнасці разам з прыладамі, якія іх апрацоўваюць.

|| прым. ро́тарны, -ая, -ае.

Ротарная лінія (комплекс ротараў; у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

электронна-вярчальны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. электронна-вярчальны электронна-вярчальная электронна-вярчальнае электронна-вярчальныя
Р. электронна-вярчальнага электронна-вярчальнай
электронна-вярчальнае		 электронна-вярчальнага электронна-вярчальных
Д. электронна-вярчальнаму электронна-вярчальнай электронна-вярчальнаму электронна-вярчальным
В. электронна-вярчальны
электронна-вярчальнага		 электронна-вярчальную электронна-вярчальнае электронна-вярчальныя
Т. электронна-вярчальным электронна-вярчальнай
электронна-вярчальнаю		 электронна-вярчальным электронна-вярчальнымі
М. электронна-вярчальным электронна-вярчальнай электронна-вярчальным электронна-вярчальных

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зваро́тна-вярча́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. зваро́тна-вярча́льны зваро́тна-вярча́льная зваро́тна-вярча́льнае зваро́тна-вярча́льныя
Р. зваро́тна-вярча́льнага зваро́тна-вярча́льнай
зваро́тна-вярча́льнае		 зваро́тна-вярча́льнага зваро́тна-вярча́льных
Д. зваро́тна-вярча́льнаму зваро́тна-вярча́льнай зваро́тна-вярча́льнаму зваро́тна-вярча́льным
В. зваро́тна-вярча́льны (неадуш.)
зваро́тна-вярча́льнага (адуш.)		 зваро́тна-вярча́льную зваро́тна-вярча́льнае зваро́тна-вярча́льныя (неадуш.)
зваро́тна-вярча́льных (адуш.)
Т. зваро́тна-вярча́льным зваро́тна-вярча́льнай
зваро́тна-вярча́льнаю		 зваро́тна-вярча́льным зваро́тна-вярча́льнымі
М. зваро́тна-вярча́льным зваро́тна-вярча́льнай зваро́тна-вярча́льным зваро́тна-вярча́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вага́льна-вярча́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вага́льна-вярча́льны вага́льна-вярча́льная вага́льна-вярча́льнае вага́льна-вярча́льныя
Р. вага́льна-вярча́льнага вага́льна-вярча́льнай
вага́льна-вярча́льнае		 вага́льна-вярча́льнага вага́льна-вярча́льных
Д. вага́льна-вярча́льнаму вага́льна-вярча́льнай вага́льна-вярча́льнаму вага́льна-вярча́льным
В. вага́льна-вярча́льны (неадуш.)
вага́льна-вярча́льнага (адуш.)		 вага́льна-вярча́льную вага́льна-вярча́льнае вага́льна-вярча́льныя (неадуш.)
вага́льна-вярча́льных (адуш.)
Т. вага́льна-вярча́льным вага́льна-вярча́льнай
вага́льна-вярча́льнаю		 вага́льна-вярча́льным вага́льна-вярча́льнымі
М. вага́льна-вярча́льным вага́льна-вярча́льнай вага́льна-вярча́льным вага́льна-вярча́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)