выпуска́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
выпуска́ю |
выпуска́ем |
| 2-я ас. |
выпуска́еш |
выпуска́еце |
| 3-я ас. |
выпуска́е |
выпуска́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
выпуска́ў |
выпуска́лі |
| ж. |
выпуска́ла |
| н. |
выпуска́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
выпуска́й |
выпуска́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
выпуска́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
выпуска́ць несов., в разн. знач. выпуска́ть; (из рук — ещё) упуска́ть, роня́ть; (часть написанного — ещё) опуска́ть; см. вы́пусціць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выпусціць.
•••
З рук не выпускаць чаго — увесь час займацца чым‑н. Бацька памёр, калі.. [Сашы] ішоў дванаццаты год. З таго часу яна не выпускае з рук ні лейцаў, ні плуга. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пусціць, -пушчу, -пусціш, -пусціць; -пушчаны; зак.
1. каго-што. Даць выйсці.
В. дзіця пагуляць.
В. птушку на волю.
В. цяпло з хаты.
В. снарад (выстраліць).
2. каго-што. Выпадкова не ўтрымаць, упусціць.
В. талерку з рук.
3. каго-што. Давесці да канца чыё-н. навучанне ў навучальнай установе і пад. з наданнем пэўнай кваліфікацыі.
В. студэнта.
В. адзінаццаты клас.
4. што. Вырабіўшы, падрыхтаваўшы, пусціць у абарачэнне для якога-н. скарыстання.
В. прадукцыю.
В. раман.
5. што. Высунуць, выставіць.
В. кіпцюры.
6. што. Павялічыць у даўжыню, шырыню.
В. рукавы.
|| незак. выпуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. выпуска́нне, -я, н. і вы́пуск, -у, м. (да 3 і 4 знач.).
|| прым. выпускны́, -а́я, -о́е (да 1, 3, 5 і 6 знач.).
В. клапан.
Выпускная адтуліна доменнай печы.
В. клас.
Выпускныя экзамены.
В. каўнер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
траві́ць³, траўлю́, тра́віш, тра́віць; незак., што (спец.).
1. Выпускаць, адпускаць, аслабляць канат, снасць і пад., змяншаючы нацяжэнне.
Т. канат.
2. Выпускаць пару, газ, паветра, змяншаючы ціск.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выпуска́нне ср. выпуска́ние; см. выпуска́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каласі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -сі́цца; незак.
Выпускаць колас, каласаваць.
Жыта пачынае к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папы́хкваць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
Выпускаць час ад часу дым, пару.
П. люлькай.
На станцыі папыхкваў паравоз.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чмы́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. 3 шумам выпускаць паветра праз ноздры.
2. Смеючыся, плачучы, утвараць гук носам ці губамі.
3. Перарывіста, з шумам выпускаць паветра, пару, адпрацаваны газ.
4. перан. Выражаць незадаволенасць чым-н. (разм.).
|| аднакр. чмы́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. чмы́ханне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фы́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. 3 шумам выпускаць паветра з ноздраў.
Конь фыркае.
2. 3 шумам, з перарывамі выпускаць газ, пару і пад.
Кран фыркае.
3. перан. Выказваць незадаволенасць чым-н. (разм.).
Усім незадаволены, на ўсіх фыркае.
|| аднакр. фы́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. фы́рканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)