ВЫМЯРА́ЛЬНЫЯ ПРЫЛА́ДЫ,

сродкі вымярэння, якія даюць магчымасць непасрэдна адлічваць (рэгістраваць) значэнне велічыні, што вымяраецца.

Паводле прызначэння падзяляюцца на электравымяральныя прылады, цеплатэхнічныя прылады, метэаралагічныя прылады, гідралагічныя прылады, актынаметрычныя (актынометры, піргеліёметры, альбедометры, балансамеры), астранамічныя інструменты і прылады, геадэзічныя прылады і інструменты, акустычныя (фазометры, шумамеры, акустычныя інтэрферометры і інш.), метралагічныя (эталонныя) прылады для градуіроўкі і праверкі рабочых вымяральных прылад (напр., квантавы гадзіннік, гл. таксама Метралогія), прылады для вымярэння часу (гадзіннік, гадзіннік астранамічны), вуглавых і лінейных скарасцей і паскарэнняў (акселерометры, тахометры, спідометры), радыётэхн. вымяральныя прылады (асцылограф, частатамер і інш.), спец. прылады (авіяцыйныя, карабельныя і інш., напр., вышынямер, гіракомпас). Пашыраны і камбінаваныя вымяральныя прылады, якія вымяраюць некалькі велічынь (ампервальтомметр і інш.). Паводле формы атрымання інфармацыі вымяральныя прылады бываюць аналагавыя (значэнне велічыні паказваецца на шкале) і лічбавыя (на спец. індыкатары), з візуальным адлічваннем і самапісныя (барографы, тэрмографы, індыкатары ціску, лічбавыя друкавальныя хранографы). Пашыраны інтэгральныя вымяральныя прылады, якія даюць сумарнае значэнне велічыні за пэўны час (напр., лічыльнікі электрычныя, расхадамеры). Адрозніваюць таксама вымяральныя прылады аўтаматычныя і ручнога кіравання. Найб. пашыраны вымяральныя прылады прамога дзеяння (прамога пераўтварэння) і прылады параўнання, у якіх велічыня, што вымяраецца, параўноўваецца з адпаведнай мерай (вагі, патэнцыёметры).

У.М.Сацута.

т. 4, с. 315

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Вымяральныя інструменты 3/196; 5/257, 395; 9/598; 11/359, 364

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Вымяральныя прылады 1/132, 397; 3/196; 5/395; 7/211; 11/428

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Цеплатэхнічныя прылады вымяральныя 3/196; 11/104

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вымяра́льны вымяра́льная вымяра́льнае вымяра́льныя
Р. вымяра́льнага вымяра́льнай
вымяра́льнае
вымяра́льнага вымяра́льных
Д. вымяра́льнаму вымяра́льнай вымяра́льнаму вымяра́льным
В. вымяра́льны (неадуш.)
вымяра́льнага (адуш.)
вымяра́льную вымяра́льнае вымяра́льныя (неадуш.)
вымяра́льных (адуш.)
Т. вымяра́льным вымяра́льнай
вымяра́льнаю
вымяра́льным вымяра́льнымі
М. вымяра́льным вымяра́льнай вымяра́льным вымяра́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

інфармацы́йна-вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. інфармацы́йна-вымяра́льны інфармацы́йна-вымяра́льная інфармацы́йна-вымяра́льнае інфармацы́йна-вымяра́льныя
Р. інфармацы́йна-вымяра́льнага інфармацы́йна-вымяра́льнай
інфармацы́йна-вымяра́льнае
інфармацы́йна-вымяра́льнага інфармацы́йна-вымяра́льных
Д. інфармацы́йна-вымяра́льнаму інфармацы́йна-вымяра́льнай інфармацы́йна-вымяра́льнаму інфармацы́йна-вымяра́льным
В. інфармацы́йна-вымяра́льны (неадуш.)
інфармацы́йна-вымяра́льнага (адуш.)
інфармацы́йна-вымяра́льную інфармацы́йна-вымяра́льнае інфармацы́йна-вымяра́льныя (неадуш.)
інфармацы́йна-вымяра́льных (адуш.)
Т. інфармацы́йна-вымяра́льным інфармацы́йна-вымяра́льнай
інфармацы́йна-вымяра́льнаю
інфармацы́йна-вымяра́льным інфармацы́йна-вымяра́льнымі
М. інфармацы́йна-вымяра́льным інфармацы́йна-вымяра́льнай інфармацы́йна-вымяра́льным інфармацы́йна-вымяра́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кама́ндна-вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кама́ндна-вымяра́льны кама́ндна-вымяра́льная кама́ндна-вымяра́льнае кама́ндна-вымяра́льныя
Р. кама́ндна-вымяра́льнага кама́ндна-вымяра́льнай
кама́ндна-вымяра́льнае
кама́ндна-вымяра́льнага кама́ндна-вымяра́льных
Д. кама́ндна-вымяра́льнаму кама́ндна-вымяра́льнай кама́ндна-вымяра́льнаму кама́ндна-вымяра́льным
В. кама́ндна-вымяра́льны (неадуш.)
кама́ндна-вымяра́льнага (адуш.)
кама́ндна-вымяра́льную кама́ндна-вымяра́льнае кама́ндна-вымяра́льныя (неадуш.)
кама́ндна-вымяра́льных (адуш.)
Т. кама́ндна-вымяра́льным кама́ндна-вымяра́льнай
кама́ндна-вымяра́льнаю
кама́ндна-вымяра́льным кама́ндна-вымяра́льнымі
М. кама́ндна-вымяра́льным кама́ндна-вымяра́льнай кама́ндна-вымяра́льным кама́ндна-вымяра́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лічы́льна-вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. лічы́льна-вымяра́льны лічы́льна-вымяра́льная лічы́льна-вымяра́льнае лічы́льна-вымяра́льныя
Р. лічы́льна-вымяра́льнага лічы́льна-вымяра́льнай
лічы́льна-вымяра́льнае
лічы́льна-вымяра́льнага лічы́льна-вымяра́льных
Д. лічы́льна-вымяра́льнаму лічы́льна-вымяра́льнай лічы́льна-вымяра́льнаму лічы́льна-вымяра́льным
В. лічы́льна-вымяра́льны (неадуш.)
лічы́льна-вымяра́льнага (адуш.)
лічы́льна-вымяра́льную лічы́льна-вымяра́льнае лічы́льна-вымяра́льныя (неадуш.)
лічы́льна-вымяра́льных (адуш.)
Т. лічы́льна-вымяра́льным лічы́льна-вымяра́льнай
лічы́льна-вымяра́льнаю
лічы́льна-вымяра́льным лічы́льна-вымяра́льнымі
М. лічы́льна-вымяра́льным лічы́льна-вымяра́льнай лічы́льна-вымяра́льным лічы́льна-вымяра́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

назе́мна-вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. назе́мна-вымяра́льны назе́мна-вымяра́льная назе́мна-вымяра́льнае назе́мна-вымяра́льныя
Р. назе́мна-вымяра́льнага назе́мна-вымяра́льнай
назе́мна-вымяра́льнае
назе́мна-вымяра́льнага назе́мна-вымяра́льных
Д. назе́мна-вымяра́льнаму назе́мна-вымяра́льнай назе́мна-вымяра́льнаму назе́мна-вымяра́льным
В. назе́мна-вымяра́льны (неадуш.)
назе́мна-вымяра́льнага (адуш.)
назе́мна-вымяра́льную назе́мна-вымяра́льнае назе́мна-вымяра́льныя (неадуш.)
назе́мна-вымяра́льных (адуш.)
Т. назе́мна-вымяра́льным назе́мна-вымяра́льнай
назе́мна-вымяра́льнаю
назе́мна-вымяра́льным назе́мна-вымяра́льнымі
М. назе́мна-вымяра́льным назе́мна-вымяра́льнай назе́мна-вымяра́льным назе́мна-вымяра́льных

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ва́куум-вымяра́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ва́куум-вымяра́льны ва́куум-вымяра́льная ва́куум-вымяра́льнае ва́куум-вымяра́льныя
Р. ва́куум-вымяра́льнага ва́куум-вымяра́льнай
ва́куум-вымяра́льнае
ва́куум-вымяра́льнага ва́куум-вымяра́льных
Д. ва́куум-вымяра́льнаму ва́куум-вымяра́льнай ва́куум-вымяра́льнаму ва́куум-вымяра́льным
В. ва́куум-вымяра́льны (неадуш.)
ва́куум-вымяра́льнага (адуш.)
ва́куум-вымяра́льную ва́куум-вымяра́льнае ва́куум-вымяра́льныя (неадуш.)
ва́куум-вымяра́льных (адуш.)
Т. ва́куум-вымяра́льным ва́куум-вымяра́льнай
ва́куум-вымяра́льнаю
ва́куум-вымяра́льным ва́куум-вымяра́льнымі
М. ва́куум-вымяра́льным ва́куум-вымяра́льнай ва́куум-вымяра́льным ва́куум-вымяра́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)