Вольтава дуга, гл. Электрычная

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

во́льтаў

прыметнік, прыналежны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. во́льтаў во́льтава во́льтава во́льтавы
Р. во́льтавага во́льтавай
во́льтавае		 во́льтавага во́льтавых
Д. во́льтаваму во́льтавай во́льтаваму во́льтавым
В. во́льтаў (неадуш.)
во́льтавага (адуш.)		 во́льтаву во́льтава во́льтавы (неадуш.)
во́льтавых (адуш.)
Т. во́льтавым во́льтавай
во́льтаваю		 во́льтавым во́льтавымі
М. во́льтавым во́льтавай во́льтавым во́льтавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́льтаў

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. во́льтаў во́льтава во́льтава во́льтавы
Р. во́льтавага во́льтавай
во́льтавае		 во́льтавага во́льтавых
Д. во́льтаваму во́льтавай во́льтаваму во́льтавым
В. во́льтаў (неадуш.)
во́льтавага (адуш.)		 во́льтаву во́льтава во́льтавы (неадуш.)
во́льтавых (адуш.)
Т. во́льтавым во́льтавай
во́льтаваю		 во́льтавым во́льтавымі
М. во́льтавым во́льтавай во́льтавым во́льтавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́льтов во́льтаў;

во́льтова дуга́ физ. во́льтава дуга́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́льтавы ​1, ‑ая, ‑ае.

Пашыты з вольты. Вольтавае плацце.

во́льтавы ​2, ‑а.

У выразе: вольтава дуга гл. дуга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дуга́, -і́, ДМ дузе́, мн. ду́гі і (з ліч. 2, 3, 4) дугі́, дуг, ж.

1. Частка конскай вупражы з сагнутага тонкага ствала дрэва, якая змацоўвае аглоблі з хамутом.

З дугі аглоблі не зробіш.

2. Частка акружнасці або што-н. іншае, што мае форму крывой выгнутай лініі.

Апісаць цыркулем дугу.

Цячэнне ракі ўтварыла дугу.

Бровы дугой.

Спіна дугой.

3. Токапрыёмнік на трамвайных вагонах (разм.).

Іскрыла трамвайная д.

○

Электрычная (вольтава) дуга — магутны электрычны разрад у газе¹ ў выглядзе яркага плазменнага шнура.

◊

Сагнуць у дугу — прымусіць быць пакорлівым.

|| памянш. ду́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. дугавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дуга́ ж., в разн. знач. дуга́;

○ во́льтава д. — физ. во́льтова дуга́;

электры́чная д. — электри́ческая дуга́;

д. Пятро́ва — физ. дуга́ Петро́ва;

◊ сагну́ць у дугу́ — (каго) согну́ть в дугу́ (кого);

сагну́цца ў дугу́ — согну́ться в дугу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дуга́, ‑і́, ДМ ‑дузе́; мн. ду́гі (з ліч. 2, 3, 4 дугі́), дуг; ж.

1. Частка конскай збруі з сагнутага тонкага ствала дрэва, якая служыць для прымацавання аглобляў да хамута. Хутка Гнеды стаяў у аглоблях, пад жоўтаю кантоваю дугою. Гартны. Аднаго дня брычка са званочкам пад дугою пад’ехала да ганка пана Казіміра. Пестрак.

2. Частка акружнасці або круглаватай крывой лініі. Апісаць дугу. // у знач. прысл. дуго́й. У форме дугі, выгнутай лініі. Бровы дугой. □ Лес абгінаў сяло дугой. Шамякін.

3. Разм. Прыёмнік току на трамвайных вагонах. Ад слупа да слупа нацягнуты трасы, а да іх падвешаны правады, з якіх тралейбусныя штангі і трамвайныя дугі здымаюць ток. Жычка.

•••

Электрычная дуга; вольтава дуга — дугавы разрад паміж вугальнымі або металічнымі блізка размешчанымі электродамі.

Сагнуцца ў дугу гл. сагнуцца.

Сагнуць у дугу гл. сагнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)