ве́нтыль

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ве́нтыль ве́нтылі
Р. ве́нтыля ве́нтыляў
Д. ве́нтылю ве́нтылям
В. ве́нтыль ве́нтылі
Т. ве́нтылем ве́нтылямі
М. ве́нтылі ве́нтылях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ве́нтыль, -я, мн. -і, -яў, м. (спец.).

1. Клапан для рэгулявання расходу вадкасці, пары, газу ў некаторых тэхнічных устройствах.

2. Клапан у музычных інструментах для рэгулявання вышыні гуку.

|| прым. ве́нтыльны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ве́нтыль м., тех., муз. ве́нтиль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́нтыль, ‑я, м.

Спец.

1. Клапан для рэгулявання патоку вадкасці, пары, газу і пад.

2. Клапан у музычных інструментах для змены вышыні гуку.

[Ням. Ventil з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЕ́НТЫЛЬ

(ад ням. Ventil клапан),

1) вентыль трубаправодны — запорнае прыстасаванне для ўключэння і выключэння ўчастка трубаправода, рэгулявання патокаў вадкасці, газу ці пары. Вялікія вентылі злучаюцца з трубамі, помпамі і інш. спец. фланцамі, малыя — з дапамогай разьбы.

2) вентыль электрычны — эл. прылада, праводнасць якой у адным напрамку на адзін або некалькі парадкаў вышэй, чым у процілеглым. Выкарыстоўваецца ў выпрамніках, інвертарах, пераўтваральніках частаты, камутацыйных прыстасаваннях і інш. Бываюць электралітычныя, газаразрадныя (у т. л. ртутныя), электравакуумныя, паўправадніковыя. У якасці вентыляў выкарыстоўваюцца дыёды, тыратроны, тырыстары. Магутнасць эл. вентыляў ад долей вата да дзесяткаў кілават.

3) вентыль у вылічальнай тэхніцы — электроннае прыстасаванне на паўправадніковых прыладах (дыёдах, транзістарах) або ў выглядзе інтэгральнай схемы з некалькімі (часцей двума) уваходамі і адным выхадам. У гэтым вентылі сігнал на выхадзе ўтвараецца толькі тады, калі ёсць сігнал на ўсіх уваходах. Выкарыстоўваецца для кіравання перадачай сігналаў і ажыццяўлення лагічных аперацый.

4) Прыстасаванне ў камеры пнеўматычнай шыны, якое дапамагае напампоўваць паветра ў камеру і перашкаджае яго выхаду.

5) Механізм, які зменьвае (звычайна павялічвае) даўжыню канала духавых інструментаў (валторнаў, труб і інш.).

т. 4, с. 89

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

венты́ль м тэх Ventíl [vɛn-] n -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ве́нтыль

(ням. Ventil, ад лац. ventilare = праветрываць)

1) клапан для рэгуліроўкі выхаду вадкасці, пары або газу ў некаторых механізмах, а таксама паветра ў духавых музычных інструментах;

2) прыстасаванне ў камеры пнеўматычнай шыны, якое дазваляе напампоўваць паветра ў камеру і перашкаджае яго выхаду адтуль;

3) электронны прыбор, які забяспечвае працяканне току толькі ў адным напрамку ; выкарыстоўваецца ў выпрамляльных устройствах, у апаратуры аўтаматыкі, радыётэхнікі і радыёэлектронікі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ве́нтыль

(ням. Ventil)

1) клапан для рэгулявання расходу вадкасці, пары, газу ў некаторых тэхнічных устройствах, а таксама паветра ў духавых музычных інструментах;

2) электронны прыбор, які забяспечвае працяканне току толькі ў адным напрамку.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ве́нтиль техн., муз. ве́нтыль, -ля м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

драселі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Спец. Зніжаць піск вадкасці, пары, газу пры працяканні праз звужаную адтуліну, вентыль і пад. без цеплаабмену са знешнім асяроддзем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)