ВАРО́Н Марк Тэрэнцый

(Marcus Terentius Varro; 116 да н.э., г. Рыеты, Італія — 27 да н.э.),

старажытнарымскі пісьменнік і вучоны-энцыклапедыст. Паходзіў з саслоўя коннікаў, займаў паліт. і ваен. пасады. У грамадз. вайне 49 выступаў супраць Цэзара. У 47 пасля прымірэння з Цэзарам па яго даручэнні арганізаваў і ўзначаліў першую ў Рыме публічную б-ку. Аўтар гіст., геагр., філас., літ. прац, асн. з іх «Старажытнасці...» (41 кн., не захаваліся), «Пра лацінскую мову» (25 кн.), «Навукі», «Меніпавы сатыры» (150 кн.), «Пра сельскую гаспадарку» (3 кн.).

т. 4, с. 11

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Варон Марк Тэрэнцый 2/601; 3/63; 7/192,283; 9/213, 215

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

варо́на

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. варо́на варо́ны
Р. варо́ны варо́н
Д. варо́не варо́нам
В. варо́ну варо́н
Т. варо́най
варо́наю		 варо́намі
М. варо́не варо́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Варо́ны

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Варо́ны
Р. Варо́н
Варо́наў
Д. Варо́нам
В. Варо́ны
Т. Варо́намі
М. Варо́нах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак., каго (што).

Страшыць, пужаць (жывёлу); пужаючы, разганяць, адганяць адкуль-н.

Машыны пудзілі жывёлу.

П. варон.

|| зак. спу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны, напу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны і успу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

га́лка га́лка, -кі ж.;

◊

счита́ть га́лок лічы́ць варо́н.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

варо́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Птушка сямейства крумкачовых з чорна-шэрым або чорным апярэннем.

2. перан. Пра нерастаропнага, нехлямяжага чалавека (разм.).

◊

Белая варона — пра чалавека, які рэзка выдзяляецца чым-н. сярод іншых.

Варон лічыць — быць разявакам.

|| зб. вараннё, -я́, н. (да 1 знач.).

Наляцела в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ды́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.

Узнімаць дыбам. Сіберны вецер барабаніў голлем, дыбіў пер’е маўклівых варон. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЭ́ЭКМАН (Beekman) Эмэ

(н. 20.4.1933, Талін, Эстонія),

эстонская пісьменніца. Скончыла Усесаюзны Дзярж. ін-т кінематаграфіі (1956). Друкуецца з 1959. У раманах «Трылогія пра Мір’ям» (1964—72), «Чародка белых варон» (1967), «Пара раўнадзенства» (1971), «Чартацвет» (1974), «Родавае дрэва» (1977), «Магчымасць выбару» (1978) — маральна-этычныя праблемы, паказ духоўнай пераемнасці пакаленняў. Раман «Глухія бразготкі» (1968) пра ням.-фаш. акупацыю ў гады 2-й сусв. вайны. Аўтар твораў для дзяцей, кінасцэнарыяў, п’ес, нарысаў. На бел. мову творы Бээкмана пераклаў М.Татур.

Тв.:

Бел. пер. — Чародка белых варон. Мн., 1973.

т. 3, с. 386

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́рканне н. (пра варон) Krächzen n -s, -, Gekrächze n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)