ВА́КУУМНЫЯ ПАКРЫ́ЦЦІ,
пакрыцці, нанесеныя на паверхню метал. і неметал. вырабаў у вакууме накіраваным асаджэннем часціц рэчыва. Бываюць метал. і неметалічныя. Наносяцца тэрмічным або электронна-прамянёвым выпарэннем і катодным распыленнем, а таксама іх спалучэннем.
Трываласць счаплення вакуумнага пакрыцця з матэрыялам асновы абумоўлена т-рай асновы, якасцю падрыхтоўкі і ачысткі яго рабочай паверхні, энергіяй часціц, што наносяцца, і інш. Тэрмічнае выпарэнне ажыццяўляецца з дапамогай розных крыніц нагрэву і адпаведных прыстасаванняў у вакууме 1,33·10-1 — 1,33·10-5 Па. Пры электронна-прамянёвым выпарэнні выкарыстоўваюцца электронна-прамянёвыя пушкі, якія генерыруюць электроны з вял. скарасцямі. Адначасовым выпарэннем некалькіх матэрыялаў атрымліваюць шматкампанентныя і шматфазныя вакуумныя пакрыцці. Пры катодным распыленні матэрыял, які наносіцца, «бамбардзіруюць» іонамі розных элементаў. Найб. пашырана катоднае распыленне ў тлеючым разрадзе, які ўзбуджаецца ў аргоне і інш. інертных газах пры ціску 2,66—13,3 Па і напружанні 1—5 кВ. Вакуумныя пакрыцці выкарыстоўваюцца ў машынабудаванні, мікраэлектроніцы, выліч. тэхніцы, фіз. оптыцы.
М.І.Дудо.
т. 3, с. 466
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ва́куумны |
ва́куумная |
ва́куумнае |
ва́куумныя |
| Р. |
ва́куумнага |
ва́куумнай ва́куумнае |
ва́куумнага |
ва́куумных |
| Д. |
ва́куумнаму |
ва́куумнай |
ва́куумнаму |
ва́куумным |
| В. |
ва́куумны (неадуш.) ва́куумнага (адуш.) |
ва́куумную |
ва́куумнае |
ва́куумныя (неадуш.) ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
ва́куумным |
ва́куумнай ва́куумнаю |
ва́куумным |
ва́куумнымі |
| М. |
ва́куумным |
ва́куумнай |
ва́куумным |
ва́куумных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ва́куумны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да вакууму. Вакуумныя помпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мембра́нна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
мембра́нна-ва́куумны |
мембра́нна-ва́куумная |
мембра́нна-ва́куумнае |
мембра́нна-ва́куумныя |
| Р. |
мембра́нна-ва́куумнага |
мембра́нна-ва́куумнай мембра́нна-ва́куумнае |
мембра́нна-ва́куумнага |
мембра́нна-ва́куумных |
| Д. |
мембра́нна-ва́куумнаму |
мембра́нна-ва́куумнай |
мембра́нна-ва́куумнаму |
мембра́нна-ва́куумным |
| В. |
мембра́нна-ва́куумны (неадуш.) мембра́нна-ва́куумнага (адуш.) |
мембра́нна-ва́куумную |
мембра́нна-ва́куумнае |
мембра́нна-ва́куумныя (неадуш.) мембра́нна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
мембра́нна-ва́куумным |
мембра́нна-ва́куумнай мембра́нна-ва́куумнаю |
мембра́нна-ва́куумным |
мембра́нна-ва́куумнымі |
| М. |
мембра́нна-ва́куумным |
мембра́нна-ва́куумнай |
мембра́нна-ва́куумным |
мембра́нна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вібрацы́йна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вібрацы́йна-ва́куумны |
вібрацы́йна-ва́куумная |
вібрацы́йна-ва́куумнае |
вібрацы́йна-ва́куумныя |
| Р. |
вібрацы́йна-ва́куумнага |
вібрацы́йна-ва́куумнай вібрацы́йна-ва́куумнае |
вібрацы́йна-ва́куумнага |
вібрацы́йна-ва́куумных |
| Д. |
вібрацы́йна-ва́куумнаму |
вібрацы́йна-ва́куумнай |
вібрацы́йна-ва́куумнаму |
вібрацы́йна-ва́куумным |
| В. |
вібрацы́йна-ва́куумны (неадуш.) вібрацы́йна-ва́куумнага (адуш.) |
вібрацы́йна-ва́куумную |
вібрацы́йна-ва́куумнае |
вібрацы́йна-ва́куумныя (неадуш.) вібрацы́йна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
вібрацы́йна-ва́куумным |
вібрацы́йна-ва́куумнай вібрацы́йна-ва́куумнаю |
вібрацы́йна-ва́куумным |
вібрацы́йна-ва́куумнымі |
| М. |
вібрацы́йна-ва́куумным |
вібрацы́йна-ва́куумнай |
вібрацы́йна-ва́куумным |
вібрацы́йна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
атмасфе́рна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
атмасфе́рна-ва́куумны |
атмасфе́рна-ва́куумная |
атмасфе́рна-ва́куумнае |
атмасфе́рна-ва́куумныя |
| Р. |
атмасфе́рна-ва́куумнага |
атмасфе́рна-ва́куумнай атмасфе́рна-ва́куумнае |
атмасфе́рна-ва́куумнага |
атмасфе́рна-ва́куумных |
| Д. |
атмасфе́рна-ва́куумнаму |
атмасфе́рна-ва́куумнай |
атмасфе́рна-ва́куумнаму |
атмасфе́рна-ва́куумным |
| В. |
атмасфе́рна-ва́куумны (неадуш.) атмасфе́рна-ва́куумнага (адуш.) |
атмасфе́рна-ва́куумную |
атмасфе́рна-ва́куумнае |
атмасфе́рна-ва́куумныя (неадуш.) атмасфе́рна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
атмасфе́рна-ва́куумным |
атмасфе́рна-ва́куумнай атмасфе́рна-ва́куумнаю |
атмасфе́рна-ва́куумным |
атмасфе́рна-ва́куумнымі |
| М. |
атмасфе́рна-ва́куумным |
атмасфе́рна-ва́куумнай |
атмасфе́рна-ва́куумным |
атмасфе́рна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пла́зменна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пла́зменна-ва́куумны |
пла́зменна-ва́куумная |
пла́зменна-ва́куумнае |
пла́зменна-ва́куумныя |
| Р. |
пла́зменна-ва́куумнага |
пла́зменна-ва́куумнай пла́зменна-ва́куумнае |
пла́зменна-ва́куумнага |
пла́зменна-ва́куумных |
| Д. |
пла́зменна-ва́куумнаму |
пла́зменна-ва́куумнай |
пла́зменна-ва́куумнаму |
пла́зменна-ва́куумным |
| В. |
пла́зменна-ва́куумны (неадуш.) пла́зменна-ва́куумнага (адуш.) |
пла́зменна-ва́куумную |
пла́зменна-ва́куумнае |
пла́зменна-ва́куумныя (неадуш.) пла́зменна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
пла́зменна-ва́куумным |
пла́зменна-ва́куумнай пла́зменна-ва́куумнаю |
пла́зменна-ва́куумным |
пла́зменна-ва́куумнымі |
| М. |
пла́зменна-ва́куумным |
пла́зменна-ва́куумнай |
пла́зменна-ва́куумным |
пла́зменна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
экра́нна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
экра́нна-ва́куумны |
экра́нна-ва́куумная |
экра́нна-ва́куумнае |
экра́нна-ва́куумныя |
| Р. |
экра́нна-ва́куумнага |
экра́нна-ва́куумнай экра́нна-ва́куумнае |
экра́нна-ва́куумнага |
экра́нна-ва́куумных |
| Д. |
экра́нна-ва́куумнаму |
экра́нна-ва́куумнай |
экра́нна-ва́куумнаму |
экра́нна-ва́куумным |
| В. |
экра́нна-ва́куумны (неадуш.) экра́нна-ва́куумнага (адуш.) |
экра́нна-ва́куумную |
экра́нна-ва́куумнае |
экра́нна-ва́куумныя (неадуш.) экра́нна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
экра́нна-ва́куумным |
экра́нна-ва́куумнай экра́нна-ва́куумнаю |
экра́нна-ва́куумным |
экра́нна-ва́куумнымі |
| М. |
экра́нна-ва́куумным |
экра́нна-ва́куумнай |
экра́нна-ва́куумным |
экра́нна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
электро́нна-ва́куумны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
электро́нна-ва́куумны |
электро́нна-ва́куумная |
электро́нна-ва́куумнае |
электро́нна-ва́куумныя |
| Р. |
электро́нна-ва́куумнага |
электро́нна-ва́куумнай электро́нна-ва́куумнае |
электро́нна-ва́куумнага |
электро́нна-ва́куумных |
| Д. |
электро́нна-ва́куумнаму |
электро́нна-ва́куумнай |
электро́нна-ва́куумнаму |
электро́нна-ва́куумным |
| В. |
электро́нна-ва́куумны (неадуш.) электро́нна-ва́куумнага (адуш.) |
электро́нна-ва́куумную |
электро́нна-ва́куумнае |
электро́нна-ва́куумныя (неадуш.) электро́нна-ва́куумных (адуш.) |
| Т. |
электро́нна-ва́куумным |
электро́нна-ва́куумнай электро́нна-ва́куумнаю |
электро́нна-ва́куумным |
электро́нна-ва́куумнымі |
| М. |
электро́нна-ва́куумным |
электро́нна-ва́куумнай |
электро́нна-ва́куумным |
электро́нна-ва́куумных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ВА́КУУМНАЯ ПЕЧ,
печ для апрацоўкі металу пад вакуумам. Бываюць награвальныя (для тэрмічнай апрацоўкі сталі) і плавільныя (для вытв-сці хім. актыўных і тугаплаўкіх металаў, высакаякасных сталяў, інш. сплаваў). Найб. пашыраны дугавыя і індукцыйныя вакуумныя печы. Для выплаўкі асабліва якасных сплаваў прымяняюць электронна-прамянёвыя печы і плазменна-дугавыя печы.
т. 3, с. 465
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)