ваенізава́ны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ваенізава́ны ваенізава́ная ваенізава́нае ваенізава́ныя
Р. ваенізава́нага ваенізава́най
ваенізава́нае
ваенізава́нага ваенізава́ных
Д. ваенізава́наму ваенізава́най ваенізава́наму ваенізава́ным
В. ваенізава́ны (неадуш.)
ваенізава́нага (адуш.)
ваенізава́ную ваенізава́нае ваенізава́ныя (неадуш.)
ваенізава́ных (адуш.)
Т. ваенізава́ным ваенізава́най
ваенізава́наю
ваенізава́ным ваенізава́нымі
М. ваенізава́ным ваенізава́най ваенізава́ным ваенізава́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ваенізава́ны военизи́рованный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ваенізава́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ваенізава́ны ваенізава́ная ваенізава́нае ваенізава́ныя
Р. ваенізава́нага ваенізава́най
ваенізава́нае
ваенізава́нага ваенізава́ных
Д. ваенізава́наму ваенізава́най ваенізава́наму ваенізава́ным
В. ваенізава́ны (неадуш.)
ваенізава́нага (адуш.)
ваенізава́ную ваенізава́нае ваенізава́ныя (неадуш.)
ваенізава́ных (адуш.)
Т. ваенізава́ным ваенізава́най
ваенізава́наю
ваенізава́ным ваенізава́нымі
М. ваенізава́ным ваенізава́най ваенізава́ным ваенізава́ных

Кароткая форма: ваенізава́на.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ваенізава́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ваенізава́ны ваенізава́ная ваенізава́нае ваенізава́ныя
Р. ваенізава́нага ваенізава́най
ваенізава́нае
ваенізава́нага ваенізава́ных
Д. ваенізава́наму ваенізава́най ваенізава́наму ваенізава́ным
В. ваенізава́ны (неадуш.)
ваенізава́нага (адуш.)
ваенізава́ную ваенізава́нае ваенізава́ныя (неадуш.)
ваенізава́ных (адуш.)
Т. ваенізава́ным ваенізава́най
ваенізава́наю
ваенізава́ным ваенізава́нымі
М. ваенізава́ным ваенізава́най ваенізава́ным ваенізава́ных

Кароткая форма: ваенізава́на.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ваенізава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ваенізаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ваенізава́ны militarisert

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

военизи́рованный ваенізава́ны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГОРНАВЫРАТАВА́ЛЬНАЯ СПРА́ВА,

галіна горнай справы, якая займаецца даследаваннямі, распрацоўкай тэхнікі і тэхналогіі, арганізацыяй работ па выратаванні людзей, ліквідацыі аварый у шахтах, рудніках і інш. горных прадпрыемствах. Найб. небяспечныя аварыі — падземныя выбухі, пажары, раптоўныя выкіды вугалю і руднічнага газу (гл. Горны ўдар), самаадвольнае абвальванне парод, прарывы ў горныя вырабаткі падземных вод і плывуноў. Горнавыратавальнай справай займаюцца спец. горнавыратавальныя часці (ГВЧ), яна кантралюецца органамі горнага надзору. Дзеянні ГВЧ па выратаванні людзей і ліквідацыі аварый падпарадкаваны агульнаму плану ліквідацыі аварыі, распрацаваным на прадпрыемстве пры ўдзеле ГВЧ.

ГВЧ ваенізаваны, іх першасная аператыўная адзінка — узвод (3—9 аддзяленняў звычайна па 7 чал.), які абслугоўвае групу блізка размешчаных шахтаў, руднікоў. ГВЧ аснашчаны спец. абсталяваннем (руднічнымі рэспіратарамі, вогнетушыцелямі, пенагенератарамі, парагазагенератарнымі ўстаноўкамі, сродкамі сувязі і інш.). Участкі, дзе ўзнік пажар, ізалююць перамычкамі; пры небяспецы выбуху вугальнага пылу выкарыстоўваюць пылавыбуховую ахову (з інертнага пылу, які ўзрываецца і перашкаджае пашырэнню выбуху). Горныя выпрацоўкі расчышчаюць ад парод і падземных плывуноў звычайнымі горнымі машынамі і механізмамі, спец. горнапраходчымі ўстаноўкамі і інш.

Літ.:

Соболев Г.Г. Горноспасательное дело. М., 1972.

П.Я.Антонаў.

т. 5, с. 361

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)