бяля́вая

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
ж. -
Н. бяля́вая бяля́выя
Р. бяля́вай бяля́вых
Д. бяля́вай бяля́вым
В. бяля́вую бяля́вых (адуш.)
Т. бяля́вай
бяля́ваю		 бяля́вымі
М. бяля́вай бяля́вых

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бяля́вая ж., сущ. блонди́нка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

blonde​2 [blɒnd] adj. бяля́вая; светлавало́сая

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

блонди́нка бландзі́нка, -кі ж., бяля́вая, -вай ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бяля́вы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бяля́вы бяля́вая бяля́вае бяля́выя
Р. бяля́вага бяля́вай
бяля́вае		 бяля́вага бяля́вых
Д. бяля́ваму бяля́вай бяля́ваму бяля́вым
В. бяля́вы (неадуш.)
бяля́вага (адуш.)		 бяля́вую бяля́вае бяля́выя (неадуш.)
бяля́вых (адуш.)
Т. бяля́вым бяля́вай
бяля́ваю		 бяля́вым бяля́вымі
М. бяля́вым бяля́вай бяля́вым бяля́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

віхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Разм. Зрабіць раптоўны рэзкі рух убок. Кіўнула [Тося] галавой, — аж віхнулася бялявая каса, скручаная ў вянок. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жаўтава́та-бяля́вы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жаўтава́та-бяля́вы жаўтава́та-бяля́вая жаўтава́та-бяля́вае жаўтава́та-бяля́выя
Р. жаўтава́та-бяля́вага жаўтава́та-бяля́вай
жаўтава́та-бяля́вае		 жаўтава́та-бяля́вага жаўтава́та-бяля́вых
Д. жаўтава́та-бяля́ваму жаўтава́та-бяля́вай жаўтава́та-бяля́ваму жаўтава́та-бяля́вым
В. жаўтава́та-бяля́вы (неадуш.)
жаўтава́та-бяля́вага (адуш.)		 жаўтава́та-бяля́вую жаўтава́та-бяля́вае жаўтава́та-бяля́выя (неадуш.)
жаўтава́та-бяля́вых (адуш.)
Т. жаўтава́та-бяля́вым жаўтава́та-бяля́вай
жаўтава́та-бяля́ваю		 жаўтава́та-бяля́вым жаўтава́та-бяля́вымі
М. жаўтава́та-бяля́вым жаўтава́та-бяля́вай жаўтава́та-бяля́вым жаўтава́та-бяля́вых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бяля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Светлавалосая, бялявая жанчына, дзяўчына. Цяпер як ні ў чым не бывала едуць вясельныя паязды з вёскі ў вёску: вязуць сабе палешукі чарнабровых нявест, а ўкраінцы — сінявокіх бялянак. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Б’ЁРНСАН (Bjørnson) Б’ёрнстэрне Марцініус

(8.12.1832, Квікне, Нарвегія — 26.4.1910),

нарвежскі пісьменнік, грамадскі і тэатр. дзеяч. Узначальваў Нарвежскі тэатр у Бергене (1857—58) і Крысціянійскі тэатр (1865—(58), аддаваў перавагу нац. рэпертуару. Вядомы як майстар патрыят. лірыкі (у т. л. тэксту нарв. нац. гімна «Так, мы любім гэты край», 1859). Аўтар рамант. аповесцяў з сял. жыцця «Сюнёве Сульбакен» (1857), «Арне» (1859), «Марш для нявесты» (1877) і інш., нац.-гіст. («Паміж бітвамі», 1857; «Кароль Сверэ», 1861; «Сігурд Злосны», 1862, і інш.) і сац.-крытычных драм («Банкруцтва», «Рэдактар», абедзве 1875; «Кароль», 1877, «Звыш нашых сіл», ч. 1—2, 1883—95), твораў з маральнай праблематыкай (п’есы «Рукавічка», 1883; «Геаграфія і Любоў», 1885, і інш.; раманы «Сцягі ў горадзе і ў порце», 1884; «Божым шляхам», 1889; «Мэры», 1906). Нобелеўская прэмія 1903.

Тв.:

Бел. пер. — Бялявая нарвежка // Наша слова. 1993. № 34;

Рус. пер. — Полн. собр. соч. Т. 1—12. Киев;

Харьков, 1893—97;

Избранное. М., 1959;

Пьесы. Л.; М., 1961.

Л.П.Баршчэўскі.

т. 3, с. 137

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

станда́рт, ‑у, М ‑рце, м.

1. Прынятыя за аснову ўзор, мадэль, эталон, якім павінна адпавядаць што‑н. сваім намерам, формай, якасцю і пад. Дзяржаўны стандарт. // Ідэальны, узорны экземпляр. Бялявая галава была пастрыжана «пад бокс» і прылізана на прабор, вочы — светла-блакітныя, па стандарту арыйскай расы. Брыль. // Аднастайная, тыпавая форма арганізацыі, ажыццяўлення чаго‑н. Выпрацаваны стандарт выпрабавання металу.

2. Нарматыўна-тэхнічны дакумент, якім вызначаюцца адзінкі велічынь, тэрміны і іх азначэнні, патрабаванні да прадукцыі, вытворчых працэсаў і г. д. Стандарты на харчовыя прадукты.

3. перан. Тое, што не мае ў сабе нічога арыгінальнага, своеасаблівага; шаблон, трафарэт. Узнік сцэнічны стандарт «жалезабетоннага камісара», у якім вельмі мала было агульначалавечага. «Маладосць».

•••

Залаты стандарт — форма арганізацыі капіталістычнага грашовага абароту, пры якой існаваў размен банкнотаў на залатыя манеты, залатыя зліткі ці на замежную валюту.

[Англ. standard.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)