АНАЛО́ГІЯ БЫЦЦЯ́,
адно з асноўных паняццяў каталіцкай філасофіі — тамізму, паводле якога Бог і ўсё ім створанае знаходзяцца ў суадносінах з агульным для іх быццём. Фама Аквінскі ўзвёў аналогію быцця ў фундаментальны прынцып гэтай дактрыны і распрацаваў яго філас. змест. У 20 ст. ўклад у распрацоўку аналогіі быцця, вызначэнне сфер і магчымасцяў выкарыстання зрабілі Э.Пшывара, Ф. Ван Стэенберген, Б.Лакебрынк, К.Ранер. Сутнасць аналогіі быцця ў тым, што паміж Богам і яго тварэннямі існуюць першапачатковыя адносіны падабенства ў адрозненнях і адрозненні ў падабенстве. Таму адносіны аналогіі могуць пераважаць толькі там, дзе няма ні поўнага падабенства, ні поўнага адрознення, а спалучаюцца адно з адным. Першасным, вызначальным прызнаецца падабенства, першакрыніца якога — стварэнне Богам сусвету і ўсяго, што ў ім існуе. Гэта дае магчымасць філас.-тэалагічнымі сродкамі абгрунтоўваць быццё Бога як першакрыніцу створанага сусвету розных падабенстваў, сярод якіх самае набліжанае да творчай магутнасці стваральніка — творчая дзейнасць чалавека. Але яе нельга атаясамліваць з творчым актам стварэння, бо яна толькі набліжаецца да яго паводле падабенства (аналогіі).
Я.М.Бабосаў.
т. 1, с. 336
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
быццё́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
быццё́ |
| Р. |
быцця́ |
| Д. |
быццю́ |
| В. |
быццё́ |
| Т. |
быццём |
| М. |
быцці́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
нябы́т, -у, М -бы́це, м.
Адсутнасць быцця, існавання, жыцця.
◊
Адысці ў нябыт — не астацца ў памяці людзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жыццё-быццё
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
жыццё-быццё |
| Р. |
жыцця́-быцця́ |
| Д. |
жыццю́-быццю́ |
| В. |
жыццё-быццё |
| Т. |
жыццём-быццём |
| М. |
жыцці́-быцці́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
житьё-бытьё разг. жыццё-быццё, род. жыцця́-быцця́ ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
плюралі́зм, -у, м.
1. Філасофскае вучэнне, згодна з якім існуюць некалькі (або мноства) незалежных духоўных пачаткаў быцця (спец.).
2. Разнастайнасць поглядаў, ідэй, форм дзейнасці (кніжн.).
П. думак.
|| прым. плюралісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
быці́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да быцця (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэнеса́нс, -у, м. (з вялікай літары).
Эпоха росквіту навук і мастацтваў у Еўропе, якая прыйшла на змену Сярэдневякоўю і абвясціла зварот да чалавека як да вышэйшага пачатку быцця; Адраджэнне.
|| прым. рэнеса́нсны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
субстанцыя́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да субстанцыі, з’яўляецца субстанцыяй. Субстанцыяльная аснова быцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
genesis [ˈdʒenəsɪs] n.
1. (of) fml пача́так, гене́зіс
2. Genesis Кні́га Быцця́ (частка Бібліі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)