БУ́ДЗІ
(Budi) П’етэр (1566—1622),
дзеяч албанскага вызв. руху, епіскап (з 1621) Сапы і Сарданіі (Паўн. Албанія). Дамагаўся «албанізацыі» каталіцкай царквы замяшчэннем царк. пасад мясцовымі ўраджэнцамі. Імкнуўся да вызвалення Албаніі ад тур. прыгнёту і разлічваў на дапамогу папы рымскага і еўрап. дзяржаў, распрацаваў план агульнаалб. паўстання супраць Асманскай імперыі, які не быў падтрыманы Ватыканам. Перакладаў духоўную л-ру на алб. мову. Аўтар рэліг. твораў «Дактрына і катэхізіс» (1618), у якім змясціў 10 сваіх вершаў.
т. 3, с. 313
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
будзі́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
буджу́ |
бу́дзім |
| 2-я ас. |
бу́дзіш |
бу́дзіце |
| 3-я ас. |
бу́дзіць |
бу́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
будзі́ў |
будзі́лі |
| ж. |
будзі́ла |
| н. |
будзі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
будзі́ |
будзі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бу́дзячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
заспа́ць сов.
1. (проснуться позже, чем нужно) проспа́ть;
будзі́ іх, ма́ці, а то заспя́ць — буди́ их, мать, а то проспя́т;
2. разг. заспа́ть;
з. твар — заспа́ть лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАРЛА́МАЎ Аляксандр Ягоравіч
(27.11.1801, Масква — 27.10.1848),
рускі кампазітар, спявак, дырыжор. З 1811 у Пецярбургскай прыдворнай пеўчай капэле, у 1832—43 «кампазітар музыкі» і пам. капельмайстра імператарскіх т-раў у Маскве. З 1845 у Пецярбургу. Аўтар каля 200 рамансаў і песень, засн. на інтанацыях рус. гар. і сял. фальклору («Чырвоны сарафан», «Уздоўж па вуліцы мяцеліца мяце», «На світанні яе не будзі»), хароў, апрацовак рус. нар. песень і інш. Выступаў як камерны спявак, гітарыст і дырыжор. Аўтар аднаго з першых метадычных дапаможнікаў у галіне вак. педагогікі «Поўная школа спеваў» (1840).
т. 4, с. 9
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
dog [dɒg] n. саба́ка
♦
a lazy dog гульта́й, лайда́к, абібо́к;
a lucky dog шчаслі́вец;
a sly dog хітру́н;
a dog in the manger саба́ка на се́не;
a dog’s life infml саба́чае жыццё;
go to the dogs infml разары́цца;
take a hair of the dog пахмяля́цца;
let sleeping dogs lie! ≅ не будзі́ лі́ха, паку́ль ці́ха!;
there’s life in the old dog yet ≅ ёсць яшчэ́ по́рах у парахаўні́цах
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sleep2 [sli:p] v. (slept)
1. спаць;
sleep the clock round спаць цэ́лы дзень
2. дава́ць, забяспе́чваць начле́г;
This hotel sleeps 300 men. Гэты гатэль прымае 300 чалавек.
♦
let sleeping dogs lie ≅ не будзі́ лі́ха, паку́ль спіць ці́ха;
not sleep a wink : I didn’t sleep a wink. Я не звёў вачэй;
sleep like a log/a baby infml спаць мёртвым сном; спаць як дзіця́тка
sleep around [ˌsli:pəˈraʊnd] phr. v. infml распу́снічаць, гуля́ць з кім папа́ла
sleep away [ˌsli:pəˈweɪ] phr. v. праспа́ць; He slept the morning away. Ён праспаў усю раніцу.
sleep off [ˌsli:pˈɒf] phr. v. праспа́цца, адаспа́цца;
sleep off a hangover вы́цверазіцца;
I slept off my headache. Я паспаў, i галаўны боль прайшоў.
sleep out [ˌsli:pˈaʊt] phr. v. не начава́ць до́ма
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)