Нітрыд бору 2/134

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Карбід бору 1/33; 2/345

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

БО́РУ ЗЛУЧЭ́ННІ,

хімічныя злучэнні, у састаў якіх уваходзіць бор, пераважна ў ступені -3 ці +3. Найб. пашыраны аксід, карбід, нітрыд, сіліцыды бору, бараты, барыды, боравадароды, борарганічныя злучэнні. Сыравінай для бору злучэнні з’яўляецца бор і аксід бору.

Бору аксід (борны ангідрыд), B2O3, бясколернае шклопадобнае ці крышт. рэчыва, tпл 450 °C, тэрмічна ўстойлівы. Выкарыстоўваецца ў вытв-сці спец. шкла, керамікі, эмаляў. Бору карбід B4C(B12C4), чорныя крышталі, tпл 2350 °C. Па цвёрдасці саступае толькі дыяменту і нітрыду бору. Выкарыстоўваюцца для вырабу абразіўных і шліфавальных матэрыялаў, як праваднік; абагачаны ​10B — паглынальнік нейтронаў Бору нітрыд існуе ў трох алатропных формах, адна з іх, β-форма, — баразон, tпл 3200 °C, па цвёрдасці блізкі да дыяменту. Абразіўны звышцвёрды матэрыял. Бору сіліцыды (барыды крэмнію), B4Si і B6Si. Шэрыя крышталі з т-рамі раскладання 1390 °C і 1864 °C адпаведна. Выкарыстоўваюцца як вогнетрывалыя матэрыялы, для рэгулявальных і ахоўных прыстасаванняў ядз. рэактараў.

т. 3, с. 218

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Бо́ра

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. Бо́ра Бо́ры
Р. Бо́ры Бо́раў
Д. Бо́ру Бо́рам
В. Бо́ру Бо́раў
Т. Бо́рам Бо́рамі
М. Бо́ру Бо́рах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бо́р

‘хімічны элемент’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. бо́р
Р. бо́ру
Д. бо́ру
В. бо́р
Т. бо́рам
М. бо́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сыр-бо́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. сыр-бо́р
Р. сыр-бо́ру
Д. сыр-бо́ру
В. сыр-бо́р
Т. сыр-бо́рам
М. сыр-бо́ры

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

супако́йлівы, -ая, -ае.

Які спрыяе супакаенню.

С. шум бору.

|| наз. супако́йлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бо́р

‘лес’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бо́р бары́
Р. бо́ру баро́ў
Д. бо́ру бара́м
В. бо́р бары́
Т. бо́рам бара́мі
М. бары́ бара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Бо́р

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Бо́р
Р. Бо́ра
Д. Бо́ру
В. Бо́р
Т. Бо́рам
М. Бары́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сасо́нка ж., уменьш.-ласк. со́сенка;

з бо́ру па ~нцы — с бо́ру да с со́сенки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)