БЛЯ́КЛЫЯ РУ́ДЫ,
група мінералаў падкласа складаных сульфідаў медзі, якія ўтвараюць ізаморфны рад тэнантыт Cu12As4S13 (мыш’яковістая разнавіднасць) — тэтраэдрыт Cu12Sb4S13 (сурмяністая разнавіднасць). Прымесі серабра (фрайбергіт да 17%), цынку, жалеза, ртуці і інш. Крышталізуецца ў кубічнай сінганіі. Крышталі тэтраэдрычнага, радзей кубічнага і октаэдрычнага выгляду. Часцей зерні і зярністыя агрэгаты. Колер сталёва-шэры да жалезна-чорнага. Бляск металічны. Цв. 3—4,5. Шчыльн. 4,6—5,4 г/см³. Бляклыя руды — гідратэрмальныя мінералы. Лёгка выветрываюцца і замяшчаюцца малахітам, азурытам, купрытам і інш. Другарадныя медныя руды, з іх здабываюць таксама сурму, серабро, ртуць.
т. 3, с. 199
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бля́клы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
бля́клы |
бля́клая |
бля́клае |
бля́клыя |
| Р. |
бля́клага |
бля́клай бля́клае |
бля́клага |
бля́клых |
| Д. |
бля́кламу |
бля́клай |
бля́кламу |
бля́клым |
| В. |
бля́клы (неадуш.) бля́клага (адуш.) |
бля́клую |
бля́клае |
бля́клыя (неадуш.) бля́клых (адуш.) |
| Т. |
бля́клым |
бля́клай бля́клаю |
бля́клым |
бля́клымі |
| М. |
бля́клым |
бля́клай |
бля́клым |
бля́клых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
смяро́тна-бля́клы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
смяро́тна-бля́клы |
смяро́тна-бля́клая |
смяро́тна-бля́клае |
смяро́тна-бля́клыя |
| Р. |
смяро́тна-бля́клага |
смяро́тна-бля́клай смяро́тна-бля́клае |
смяро́тна-бля́клага |
смяро́тна-бля́клых |
| Д. |
смяро́тна-бля́кламу |
смяро́тна-бля́клай |
смяро́тна-бля́кламу |
смяро́тна-бля́клым |
| В. |
смяро́тна-бля́клы (неадуш.) смяро́тна-бля́клага (адуш.) |
смяро́тна-бля́клую |
смяро́тна-бля́клае |
смяро́тна-бля́клыя (неадуш.) смяро́тна-бля́клых (адуш.) |
| Т. |
смяро́тна-бля́клым |
смяро́тна-бля́клай смяро́тна-бля́клаю |
смяро́тна-бля́клым |
смяро́тна-бля́клымі |
| М. |
смяро́тна-бля́клым |
смяро́тна-бля́клай |
смяро́тна-бля́клым |
смяро́тна-бля́клых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
бля́клы, ‑ая, ‑ае.
Які страціў яркасць фарбаў, афарбоўкі; няяркі. [Шапка] была зашмальцаваная, з аколышам невыразнага, бляклага колеру. Хадкевіч. На бляклым небасхіле ўдалечыні ўжо запалілася і ціха гарэла адзінокая, самотная зорка. Быкаў. Неба было халоднае, бляклае, быццам нехта сінькі капнуў у яго і яна тонка-тонка распусцілася па ўсім купале. Лобан. // Які страціў свежасць; вялы; бледны. Аднастайны ландшафт. Выгаралыя на сонцы светла-жоўтага колеру бляклыя травы. Сяргейчык. // перан. Без бляску, без румянцу; бледны, выцвілы. Бляклы твар. □ У вачах Тосі — бляклых і змрочных — адбіўся спалох. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)