БЛОХ Ісідар Рыгоравіч

(18.9.1888, Варшава — 10.3.1958),

бел. вучоны ў галіне тарфяной прам-сці. Чл.-кар. АН Беларусі (1940), праф. (1939). Скончыў Маскоўскае Вышэйшае тэхн. вучылішча (1916). З 1932 у Бел. тарфяным, потым Політэхн. ін-тах, з 1940 у Ін-це торфу АН Беларусі. З 1941 у Маскве. Навук. працы па тэорыі, канструяванні і разліку тарфяных машын.

т. 3, с. 196

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЛОХ

(Bloch) Конрад Эміль (н. 21.1.1912, г. Ныса, Польшча),

амерыканскі біяхімік. Чл. Нац. АН ЗША (1954). Скончыў Вышэйшую тэхн. школу ў Мюнхене (1934), Калумбійскі ун-т (1938). З 1938 працаваў у Калумбійскім, Чыкагскім, з 1954 праф. у Гарвардскім ун-тах. Навук. працы па ізатопным аналізе клетачнага метабалізму, праблемах біясінтэзу і хім. будовы стэроідаў, парфірынаў, ферментаў. Вызначыў ролю халестэрыну ў абмене рэчываў у жывёл і асн. этапы яго біясінтэзу. Нобелеўская прэмія 1964 (разам з Ф.Ліненам).

т. 3, с. 196

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЛОХ

(Bloch) Фелікс (23.10.1905, г. Цюрых, Швейцарыя — 10.9.1983),

амерыканскі фізік, адзін са стваральнікаў квантавай тэорыі цвёрдага цела. Чл. Нацыянальнай АН (1948). Скончыў Лейпцыгскі ун-т (1928). У 1934—77 у Станфардскім ун-це (з 1956 праф.), адначасова ў 1954—55 дырэктар Еўрап. цэнтра ядз. даследаванняў. Навук. працы па фізіцы цвёрдага цела, квантавай электрадынаміцы, ядз. фізіцы. Распрацаваў тэорыю энергет. спектра крышталёў, тэмпературнай залежнасці намагнічанасці ферамагнетыкаў паблізу абс. нуля. Адкрыў (1946, незалежна ад Э.Пёрсела) ядз. магнітны рэзананс. Аўтар манаграфіі «Малекулярная тэорыя магнетызму» (1936). Нобелеўская прэмія 1952.

т. 3, с. 196

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

блыха́

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. блыха́ бло́хі
Р. блыхі́ бло́х
Д. блысе́ бло́хам
В. блыху́ бло́х
Т. блыхо́й
блыхо́ю
бло́хамі
М. блысе́ бло́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

блыха́, -і́, ДМ блысе́, мн. бло́хі, блох, ж.

Маленькае паразітычнае бяскрылае насякомае.

Шукаць блох (таксама перан.: вышукваць нязначныя недахопы ў чым-н.).

|| памянш. бло́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

|| прым. блышы́ны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

блыха́, ‑і, ДМ блысе; мн. блохі, блох; ж.

Маленькае паразітычнае бяскрылае насякомае; скочка.

•••

Вадзяная блыха — тое, што і дафнія.

Земляная блыха — тое, што і земляная блошка (гл. блошка).

З блыхі рабіць вала гл. рабіць.

Карміць блох гл. карміць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

nit-picking [ˈnɪtpɪkɪŋ] n. infml шука́нне недахо́паў, прыдзі́ркі з-за дро́бязей; ≅ ло́ўля блох

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

алаку́рт

(н.-лац. alacurt)

насякомае атрада блох, пашыранае ў Сярэд. і Цэнтр. Азіі; паразіт дамашніх і дзікіх капытных.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Валапю́к (БРС). Праз рус. волапюк з франц. (штучнае слова) < англ. world ’свет’ і speak ’гаварыць’ (Блох-Вартбург, 646; Скіт, 695; Шанскі, 1, В, 147).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парашо́к, ‑шку і ‑шка; мн. парашкі, ‑оў, м.

1. ‑шку. Расцёртае на дробныя частачкі цвёрдае рэчыва. Мыльны парашок. Зубны парашок.

2. ‑шка. Лекавае рэчыва пэўнай дазіроўкі ў раздробленым выглядзе. Марцін тым часам даў старому парашок і сказаў: — Паляжаць трэба, дзядзька Юстынь. Чарнышэвіч.

•••

Персідскі парашок (уст.) — парашок для знішчэння блох і клапоў.

Сцерці ў (на) парашок гл. сцерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)