Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
пабяля́ны разг. покры́тый бе́лой эма́лью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапі́цца сов., разг. (чрезмерным пьянством причинить себе вред) допи́ться;
д. да бе́лай гара́чкі — допи́ться до бе́лой горя́чки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
переме́шиватьII несов. (к перемеша́ть)
1. пераме́шваць;
переме́шивать се́рую муку́ с бе́лой пераме́шваць шэ́рую муку́ з бе́лай;
переме́шивать угли́ в пе́чке пераме́шваць вуго́лле ў пе́чцы;
2. (перепутывать) разг. пераблы́тваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разасла́цца сов. разостла́ться; распростере́ться, раски́нуться;
снег ~сла́ўся па по́лі бе́лай прасціно́й — снег разостла́лся по́ полю бе́лой про́стыней;
ва ўсе бакі́ ~ла́ўся стэп — во все сто́роны распростёрлась (раски́нулась) степь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Incedunt albati ad exsequias, pullati ad nuptias
На пахаванне яны ідуць у белым адзенні, а на вяселле ‒ у чорным.
На похороны они идут в белой одежде, а на свадьбу ‒ в чёрной.
бел. Дурань законаў не чытае, а свае мае. Па вадзе ходзіць у тапачках, а па пяску ‒ у чабатах.
рус. По зиме в китаешном, по лету в дублёном. За сохой в сапогах, по селу в лаптях, в церковь босой. Зимой с бороной, а летом в извозе. На комара с рогатиной. Дуракам за кон не писан.
фр. Chanter (entonner) (le) magnificat à Matines (Петь магнификат во время утренней молитвы).
англ. That is neither here, nor there (Это ни там/так ни сям/этак).
нем. Für den Dummkopf gibt es keine Gesetze (Для дурака не существуют законы).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Mendacia non diu fallunt
Хлусня не доўга падманвае.
Ложь не долго обманывает.
бел. Хлусня, як аліва, ‒ заўсёды выйдзе наверх. На абмане далёка не ўедзеш. Лгаў, лгаў ды пралгаўся. Няпраўдаю свет пройдзеш, а назад не вернешся.
рус. Ложь, что мелкая монета: на неё долго не проживёшь. У лжи ноги коротки. На лжи далеко не уедешь. Как ни хоро ни лжецов, а выйдут наружу. Враньё не споро: путает скоро. Неправдой свет пройдёшь, да назад не воротишься. Как резва ни будь ложь, а от правды не уйдёшь. Ложь белой ниткой шита. Ложь стоит до улики. Неправда, что дуга ветловая: концы в воде, так серёдка наружу, серёдка в воде, так концы наружу. Ложь не живуща. Небылице короткий век. Правду, что шило в мешке, ‒ не утаишь.
фр. Les mensonges ont les jambes courtes (У лжи короткие ноги).
англ. Those who live on lies choke on truth (Кто живёт ложью, задыхается от правды). Lies have short legs (У лжи короткие ноги).
нем. Wer einmal lügt, dem glaubt man nicht, und wenn er auch die Wahrheit spricht (Кто однажды солгал, тому не верят, даже если он и говорит правду). Lügen haben kurze Beine (У лжи короткие ноги).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
АФАНА́СІЙ БРЭ́СЦКІ
(Афанасій Філіповіч; каля 1595, Брэстчына — 15.9.1648),
святы бел. правасл. царквы, пісьменнік-публіцыст, паліт. і царк. дзеяч. З сям’і незаможнага шляхціца. Меў даволі добрую адукацыю. У 1622 канцлер ВКЛ Леў Сапега прызначыў яго выхавацелем Я.Лубы, якога польскія прыдворныя выдавалі за рус. царэвіча, прэтэндэнта на маскоўскі трон. У 1627 пастрыгся ў манахі пры віленскім Святадухаўскім манастыры. Жыў у манастырах Куцеінскім (пад Оршай), Міжгорскім (пад Кіевам), Дубайскім, Купяціцкім (каля Пінска); у 1640—41 ігумен Сімяонаўскага манастыра ў Брэсце. У 1637—38 ездзіў да рус. цара, у спец. рэляцыі «Гісторыя падарожжа ў Маскву» расказаў пра цяжкае становішча правасл. насельніцтва Беларусі і Украіны ў складзе Рэчы Паспалітай. За супрацьдзеянне Брэсцкай уніі 1596, рэзкія выпады ў адрас караля ў 1643 сасланы ў Кіеў, у 1644 арыштаваны як «дзяржаўны злачынца» па справе Я.Лубы. З варшаўскай турмы накіраваў каралю шэраг артыкулаў з крытыкай палітыкі Рэчы Паспалітай, царк. іерархаў і свецкіх магнатаў. Выступаў за адраджэнне правасл. царквы і саюз з Рус. дзяржавай. Праз год пасля выхаду на волю (1648) зноў арыштаваны і абвінавачаны ў аказанні дапамогі казакам Б.Хмяльніцкага. Пасля здзекаў і жорсткіх катаванняў па прыгаворы суда быў расстраляны. Аўтар «Дыярыуша» (1646), які змяшчае ўсю яго публіцыстыку і напеў (запісаны кіеўскай 5-лінейнай натацыяй) гімнападобнага канта — аднаго з найб. ранніх нотных запісаў у бел. музыцы. Кананізаваны царквой паміж 1658 і 1666. Мошчы Афанасія Брэсцкага знаходзяцца ў Брэсце. У яго памяць пабудаваны капліца ў в. Гершоны Брэсцкага р-на, а ў Гродзенскім Барысаглебскім манастыры — царква (не захавалася).
Літ.:
Коршунов А.Ф. Афанасий Филипович: Жизнь и творчество. Мн., 1965;
Мельников А.А. Путь непечален: Ист. свидетельства о святости Белой Руси. Мн., 1992.
А.А.Цітавец.
т. 2, с. 125
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)