ба́ня ла́зня, -ні ж.;
◊
зада́ть ба́ню даць ла́зню, даць лазы́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
баня
Том: 1, старонка: 190.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Баня 1 ’лазня’ (Юрч., Сцяшк. МГ, Сцяшк., Сцяц., Бяльк.). У гэтым значэнні толькі ўсх.-слав. (рус., укр. ба́ня) і паўд.-слав. (серб.-харв. ба̏ња, балг. ба́ням ’мыць’). У значэнні ’купал, скляпенне’, ’банка, пасудзіна’ і г. д. banʼa вядомае ў многіх слав. мовах. Лічыцца запазычаннем з нар.-лац. *bаneum, мн. *banea (< лац. balneum ’баня’). Агляд літ-ры гл. Фасмер, 1, 121–122. Падрабязна аб гісторыі слова Мерынгер, WuS, 3, 196–197. Пра *banʼa як абазначэнне пасудзін гл. асабліва Губшмід, Schläuche, 23–24. Магчыма, што значэнне ’купал, скляпенне’ > ’пузатая пасудзіна’ з’явілася спачатку ў зах.-слав. мовах. Дэталёвую рэканструкцыю гісторыі праслав. слова гл. Трубачоў, Ремесл. терм., 289–293. Гл. яшчэ MESz, 1, 241.
Ба́ня 2 ’яма круглай формы, у якой здабывалі жалеза, соль’ (Бярында, гл. Яшкін). Укр. ба́ня ’руднік’. Праз польск. bania ’тс’ з венг. bánya ’тс’ (а гэта з слав. моў). Гл. Брукнер, 14; Кніежа, 76; Саднік-Айцэтмюлер, 86; Тамаш, 88; Махэк₂, 45; MESz, 1, 241. Параўн. ба́нька 5.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ба́ня У стар.-бел. літ. Яма круглай формы, у якой здабывалі жалеза, соль (Бяр. 116). Тое ж ба́на, бале́я, дол, я́ма, ру́дня.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ба́ня-пра́чечная ла́зня-пра́льня, род. ла́зні-пра́льні ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БА́НЯ-ЛУ́КА
(Banja Luka),
горад у Босніі і Герцагавіне, на р. Врбас. 142,6 тыс. ж. (1991). Машынабудаванне (у тым ліку эл.-тэхн. і радыёэлектроннае), хім., дрэваапр., гарбарна-абутковая, харчасмакавая прам-сць. Курорт на крыніцах цёплых сярністых водаў. 3 ВНУ, у тым ліку ун-т. Тэатр, музей, маст. галерэя. У час землетрасення 1969 знішчана каля 80% будынкаў у цэнтры горада. У пач. 1990-х г. горад пацярпеў ад міжнацыянальнага ваен. канфлікту.
т. 2, с. 284
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ла́зня-пра́льня ж. ба́ня-пра́чечная
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́зня ж.
1. ба́ня;
2. перен., разг. ба́ня, встря́ска, взбу́чка, встрёпка;
◊ даць ла́зні — зада́ть ба́ню
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Га́йніць ’ганьбіць’ (Мат. Гом., 3). Фанетычнай зменай з га́ніць ’тс’ (гл.). Параўн. аналагічную з’яву ў словах тыпу бел. дыял. ба́йня < ба́ня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ча́дны уга́рный; ча́дный;
~нае паве́тра — уга́рный (ча́дный) во́здух;
~ная ла́зня — уга́рная ба́ня;
○ ч. газ — уга́рный газ
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)