ба́лавацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ба́луюся ба́луемся
2-я ас. ба́луешся ба́луецеся
3-я ас. ба́луецца ба́луюцца
Прошлы час
м. ба́лаваўся ба́лаваліся
ж. ба́лавалася
н. ба́лавалася
Загадны лад
2-я ас. ба́луйся ба́луйцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час ба́луючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ба́лавацца несов.

1. (позволять себе что-л. для удовольствия и забавы) балова́ться;

2. (проказничать) шали́ть;

3. (з чым) игра́ть (чем, с чем);

б. з ча́йнай лы́жкай — игра́ть (с) ча́йной ло́жкой;

4. страд. балова́ться, избало́вываться; см. ба́лаваць 1;

◊ б. з агнём — игра́ть с огнём

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́лавацца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; незак.

1. Дурэць, сваволіць. Дзеці балуюцца,

2. Забаўляцца, рабіць што‑н. для свайго задавальнення. З канца вёскі данёсся гучны па начы стрэл. Ён паўтарыўся яшчэ і яшчэ раз. [Байсак:] — Што гэта там такое? Няйначай балуецца хто? Лынькоў.

3. Зал. да балаваць.

•••

Балавацца з агнём — жартаваць з чым-небудзь небяспечным.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́лавацца

1. (дурэць, сваволіць) únartig [áusgelassen] sein [spíelen];

2. (забаўляцца) sich amüsíeren, sich belústigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паба́лавацца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; зак.

1. Балавацца, сваволіць некаторы час. Пабалаваліся і годзе.

2. Атрымаць задавальненне ад чаго‑н. — Дай костку .. [Апацею Еўдаксеевічу], не шкадуй... Няхай пабалуецца, ліха копчанае... Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кушма́рыцца ’балавацца з агнём’, ’важдацца’ (Нар. сл.). Гл.’ кушмерыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

избало́вываться

1. пе́сціцца, распе́шчвацца; ба́лавацца, разбало́ўвацца; разду́рвацца;

2. страд. распе́шчвацца, разбало́ўвацца; разду́рвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Куламе́сіцца ’балавацца з цестам’ (Бяльк.). Кантамінацыя кулага (гл.) і месіць (гл.). Параўн. куламескі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Лабане́ць ’сваволіць, балавацца’ (Сцяшк.). Балтызм. Параўн. літ. lebenii ’віляць’, якое з’яўляецца семантычна тоесным да літ. vizginti; ад апошняга прыметнік vizgūs ’жвавы, свавольны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рзаць ’іржаць’ (Шат., Некр., Бяльк., Растарг.; маг., Шн. 2; гом., Рам. 8), ’рагатаць’ (Мат. Гом.), ’дурэць, сваволіць, мітусіцца, балавацца, шумець, крычаць’ (Юрч., Сцяшк., Сцяшк. Сл.). Да ірзы, іржаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)