ба́лаваны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ба́лаваны ба́лаваная ба́лаванае ба́лаваныя
Р. ба́лаванага ба́лаванай
ба́лаванае
ба́лаванага ба́лаваных
Д. ба́лаванаму ба́лаванай ба́лаванаму ба́лаваным
В. ба́лаваны (неадуш.)
ба́лаванага (адуш.)
ба́лаваную ба́лаванае ба́лаваныя (неадуш.)
ба́лаваных (адуш.)
Т. ба́лаваным ба́лаванай
ба́лаванаю
ба́лаваным ба́лаванымі
М. ба́лаваным ба́лаванай ба́лаваным ба́лаваных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ба́лаваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ба́лаваны ба́лаваная ба́лаванае ба́лаваныя
Р. ба́лаванага ба́лаванай
ба́лаванае
ба́лаванага ба́лаваных
Д. ба́лаванаму ба́лаванай ба́лаванаму ба́лаваным
В. ба́лаваны (неадуш.)
ба́лаванага (адуш.)
ба́лаваную ба́лаванае ба́лаваныя (неадуш.)
ба́лаваных (адуш.)
Т. ба́лаваным ба́лаванай
ба́лаванаю
ба́лаваным ба́лаванымі
М. ба́лаваным ба́лаванай ба́лаваным ба́лаваных

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ба́лаваны бало́ванный; см. ба́лаваць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́лаваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад балаваць (у 1 знач.).

2. у знач. прым. Распешчаны, сапсаваны празмернай увагай, патураннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Абані́ты ’пешчаны, балаваны’ (Касп.), параўн. рус. пск. абанитый ’неслух, свавольны, балаваны, хітры’. Мабыць, абаніты < *абабніты. Параўн. рус. бабнить ’спавіваць’ і рус. арх. банить ’тс’ (абое да баба). Гл. Мартынаў, SlW, 64, і бабіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Калыглу́збалаваны хлопец, свавольнік’ (Бяльк.), ’расхлябаны чалавек’ (Жд. 2), калыглас ’гарэза, вісус’ (Касп.); Насовічам адзначана форма колыглаз з яўнай народнай этымалагізацыяй, параўн. ілюстрацыю: «У гстого колыглаза по коллю вопи ходзюць», параўн. яшчэ смал. колыглаз: «Что с ним поделаешьон такой колыглазему хоть глаз коли!» (СПНГ, 14, 207). Цыхун (Бел.-польск. ізал., 149) прыводзіць форму калыгвуз, мяркуючы аб сувязі бел. лексемы і польск. kalauz ’вядучы, завадзіла’ ў тым плане, што крыніца запазычання лексем была аднолькавай. Слаўскі не разглядае гэтай лексемы, няма яе і ў слоўніку Карловіча, а Варшаўскі слоўнік разглядае як запазычанае з тур. kelaguz, kelavuz і да т. п. ’камандзір, правадыр’. Геаграфія бел. слова сведчыць хутчэй аб запазычанні з польск. перыферыйнага дыялекту, а не з турэцкай мовы непасрэдна, апрача таго, неабходна лічыцца з уласна беларускай гісторыяй слова (гл. вышэй заўвагу адносна народнай этымалогіі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)