ба́лаваны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ба́лаваны |
ба́лаваная |
ба́лаванае |
ба́лаваныя |
| Р. |
ба́лаванага |
ба́лаванай ба́лаванае |
ба́лаванага |
ба́лаваных |
| Д. |
ба́лаванаму |
ба́лаванай |
ба́лаванаму |
ба́лаваным |
| В. |
ба́лаваны (неадуш.) ба́лаванага (адуш.) |
ба́лаваную |
ба́лаванае |
ба́лаваныя (неадуш.) ба́лаваных (адуш.) |
| Т. |
ба́лаваным |
ба́лаванай ба́лаванаю |
ба́лаваным |
ба́лаванымі |
| М. |
ба́лаваным |
ба́лаванай |
ба́лаваным |
ба́лаваных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ба́лаваны
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ба́лаваны |
ба́лаваная |
ба́лаванае |
ба́лаваныя |
| Р. |
ба́лаванага |
ба́лаванай ба́лаванае |
ба́лаванага |
ба́лаваных |
| Д. |
ба́лаванаму |
ба́лаванай |
ба́лаванаму |
ба́лаваным |
| В. |
ба́лаваны (неадуш.) ба́лаванага (адуш.) |
ба́лаваную |
ба́лаванае |
ба́лаваныя (неадуш.) ба́лаваных (адуш.) |
| Т. |
ба́лаваным |
ба́лаванай ба́лаванаю |
ба́лаваным |
ба́лаванымі |
| М. |
ба́лаваным |
ба́лаванай |
ба́лаваным |
ба́лаваных |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ба́лаваны бало́ванный; см. ба́лаваць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ба́лаваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад балаваць (у 1 знач.).
2. у знач. прым. Распешчаны, сапсаваны празмернай увагай, патураннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абані́ты ’пешчаны, балаваны’ (Касп.), параўн. рус. пск. абанитый ’неслух, свавольны, балаваны, хітры’. Мабыць, абаніты < *абабніты. Параўн. рус. бабнить ’спавіваць’ і рус. арх. банить ’тс’ (абое да баба). Гл. Мартынаў, SlW, 64, і бабіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Калыглу́з ’балаваны хлопец, свавольнік’ (Бяльк.), ’расхлябаны чалавек’ (Жд. 2), калыглас ’гарэза, вісус’ (Касп.); Насовічам адзначана форма колыглаз з яўнай народнай этымалагізацыяй, параўн. ілюстрацыю: «У гстого колыглаза по коллю вопи ходзюць», параўн. яшчэ смал. колыглаз: «Что с ним поделаешь — он такой колыглаз — ему хоть глаз коли!» (СПНГ, 14, 207). Цыхун (Бел.-польск. ізал., 149) прыводзіць форму калыгвуз, мяркуючы аб сувязі бел. лексемы і польск. kalauz ’вядучы, завадзіла’ ў тым плане, што крыніца запазычання лексем была аднолькавай. Слаўскі не разглядае гэтай лексемы, няма яе і ў слоўніку Карловіча, а Варшаўскі слоўнік разглядае як запазычанае з тур. kelaguz, kelavuz і да т. п. ’камандзір, правадыр’. Геаграфія бел. слова сведчыць хутчэй аб запазычанні з польск. перыферыйнага дыялекту, а не з турэцкай мовы непасрэдна, апрача таго, неабходна лічыцца з уласна беларускай гісторыяй слова (гл. вышэй заўвагу адносна народнай этымалогіі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)