база́льт, -у, М -льце, м.

Вулканічная горная парода, звычайна чорнага колеру.

|| прым. база́льтавы, -ая, -ае.

Базальтавая лава.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

база́льт

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. база́льт
Р. база́льту
Д. база́льту
В. база́льт
Т. база́льтам
М. база́льце

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

база́льт, -ту м., мин. база́льт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

база́льт мин. база́льт, -ту м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

база́льт, ‑у, М ‑льце, м.

Вулканічная горная парода пераважна чорнага або цёмна-шэрага колеру зярністай ці шчыльнай структуры.

[Лац. basaltes.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАЗА́ЛЬТ

(лац. basaltes ад грэч. basanos пробны камень),

кайнатыпная асноўная горная парода, эфузіўны аналаг габра. Складаецца пераважна з плагіяклазу, манакліннага піраксену, алівіну, вулканічнага шкла і акцэсорных мінералаў — магнетыту, ільменіту, апатыту і інш. Цёмнага колеру, звычайна няпоўнакрышт., часта парфіравай структуры. Поўнакрышт. базальты — далерыты, са шклістай структурай — гіялабазальты і тахіліты. Трываласць на сцісканне да 400 МПа, шчыльн. 2520—2970 кг/м³, т-ра плаўлення 1100—1250 °C. Базальты займаюць агромністыя плошчы дна акіянаў і велізарныя (тыс. км² ) тэрыторыі мацерыкоў (трапы), утвараюць лавы многіх вулканаў. На Беларусі ёсць на ПдЗ у адкладах валынскай серыі верхняга дакембрыю (у Брэсцкай упадзіне). Выкарыстоўваецца ў каменналіцейнай прам-сці; каштоўны буд., абліцовачны, эл.-ізаляцыйны і кіслотатрывалы матэрыял.

т. 2, с. 218

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

база́льт м мін Basált m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

база́льт

(п.-лац. basaltes, ад гр. basanos = пробны камень)

вулканічная горная парода цёмнага колеру, якая складаецца з плагіяклазу, аўгіту і часта алівіну; выкарыстоўваецца як матэрыял для будаўнічых і дарожных работ.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

га́бра-база́льт

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. га́бра-база́льт га́бра-база́льты
Р. га́бра-база́льту га́бра-база́льтаў
Д. га́бра-база́льту га́бра-база́льтам
В. га́бра-база́льт га́бра-база́льты
Т. га́бра-база́льтам га́бра-база́льтамі
М. га́бра-база́льце га́бра-база́льтах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

basalt [ˈbæsɔ:lt] n. база́льт

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)