ашале́ць гл. шалець.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ашале́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. ашале́ю ашале́ем
2-я ас. ашале́еш ашале́еце
3-я ас. ашале́е ашале́юць
Прошлы час
м. ашале́ў ашале́лі
ж. ашале́ла
н. ашале́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час ашале́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ашале́ць сов.

1. (заболеть бешенством) взбеси́ться;

2. перен., разг. (утратить рассудок, прийти в невменяемое состояние) взбеси́ться, прийти́ в бе́шенство; обезу́меть; ошале́ть, сбеси́ться;

а. ад стра́ху — обезу́меть от стра́ха;

а. ад ра́дасці — обезу́меть от ра́дости;

3. разг. (прийти в состояние крайней злобы) осатане́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ашале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Захварэць на шаленства; звар’яцець.

2. Разм. Прыйсці ў стан раз’юшанасці; здурнець ад страху. — Ашалець трэба ад усёй гэтай бухгалтэрыі! — гаворыць Шарэйка. Брыль. [Наздрэйка:] — Ды што ты, чалавек! Ашалеў?!... Што ты мне вокны б’еш? Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ашале́ць разм. den Kopf verlíeren*, verrückt wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

шале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Захворваць шаленствам (пра жывёлу).

2. Прыходзіць у крайняе раздражненне, гнеў.

Ш. ад злосці.

3. перан. Бурна праяўляць сваё дзеянне, сілу.

Шалее вецер.

4. Рабіць учынкі, пазбаўленыя разважлівасці, здаровага розуму.

Ш. ад захаплення.

◊

Шалець з раскошы (разм.) — перабіраць, капрызіць ад перанасычанага ўсім, забяспечанага жыцця.

|| зак. ашале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ашале́ць (БРС, Нас., Грынч., Сцяшк., Бяльк., Яруш., Касп., Шат.), укр., ошаліти, рус. ошалеть, польск. oszaleć, чэш.-мар. ošalíť. Гл. шалець, шаль.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ошале́ть сов., разг. ашале́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ополоу́меть сов., разг. адурэ́ць, ашале́ць;

ополоу́меть от ра́дости адурэ́ць (ашале́ць) ад ра́дасці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зашале́ць

‘ашалець’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зашале́ю зашале́ем
2-я ас. зашале́еш зашале́еце
3-я ас. зашале́е зашале́юць
Прошлы час
м. зашале́ў зашале́лі
ж. зашале́ла
н. зашале́ла
Загадны лад
2-я ас. зашале́й зашале́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час зашале́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)