афга́нцы, -аў, адз. -нец, -нца, м.
Асноўнае насельніцтва Афганістана.
|| ж. афга́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. афга́нскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Афганцы 1/616; 5/140; 7/428
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
афга́нцы, ‑аў; адз. афганец, ‑нца, м.; афганка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. афганкі, ‑нак; ж.
Народ, які складае асноўнае насельніцтва Афганістана.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АФГА́НЦЫ
(саманазва пуштун, пухтун),
нацыя, асн. насельніцтва Афганістана (больш за 10 млн. чал., 1987). Больш за 16 млн. чал. (пераважна качэўнікі і напаўкачэўнікі) жывуць на ПнЗ Пакістана. Захоўваюць племянныя аб’яднанні (афрыдыі, вазіры, гільзаі, дураны і інш.). Гавораць на пушту мове. Сярод вернікаў пераважаюць мусульмане-суніты.
т. 2, с. 131
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
афга́нка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
афга́нка |
афга́нкі |
| Р. |
афга́нкі |
афга́нак |
| Д. |
афга́нцы |
афга́нкам |
| В. |
афга́нку |
афга́нак |
| Т. |
афга́нкай
афга́нкаю |
афга́нкамі |
| М. |
афга́нцы |
афга́нках |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
афга́нец
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
афга́нец |
афга́нцы |
| Р. |
афга́нца |
афга́нцаў |
| Д. |
афга́нцу |
афга́нцам |
| В. |
афга́нца |
афга́нцаў |
| Т. |
афга́нцам |
афга́нцамі |
| М. |
афга́нцу |
афга́нцах |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Afghan1 [ˈæfgæn] n. афга́нец; афга́нка;
the Afghans афга́нцы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
А́НГЛА-АФГА́НСКІЯ ВО́ЙНЫ,
каланіяльныя войны Англіі супраць Афганістана. У першую англа-афганскую вайну (1838—42) англ. войскі занялі (1839) гарады Кандагар, Газні, Кабул. У выніку партыз. вайны, якая перарасла ў нар. паўстанне (1841), акупац. армія была знішчана. У 1842 Англія прызнала паражэнне і пакінула Афганістан. У час другой англа-афганскай вайны (1878—80) англ. войскі занялі г. Кандагар. Эмір Якубхан заключыў з Англіяй Гандамакскі дагавор, які выклікаў у 1879 нар. паўстанне. У 1880 пад Майвандам (каля Кандагара) афганцы разбілі англ. брыгаду. Англія адмовілася ад намеру заваяваць Афганістан, аднак дамаглася свайго кантролю над яго знешняй палітыкай. Трэцяя англа-афганская вайна пачалася ў маі 1919 пасля абвяшчэння Афганістанам незалежнасці. Паражэнне англ. войскаў у выніку паўстання пуштунскіх плямёнаў, а таксама ўздым рэв. руху ў Індыі змусілі Англію заключыць у чэрв. 1919 перамір’е, у жн. 1919 — прэлімінарны мірны дагавор.
т. 1, с. 345
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)