Атрутныя рэчывы 1/371, 564; 3/437; 4/349, 486; 5/136; 6/461, 462; 9/353; 11/57

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Атрутныя рэчывы псіхахімічныя, гл. Галюцынагены

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АТРУ́ТНЫЯ РЭ́ЧЫВЫ,

таксічныя хімічныя злучэнні, прызначаныя для пашкоджання жывога арганізма; аснова хімічнай зброі. Пранікаючы ў арганізм праз дыхальныя шляхі, слізістыя абалонкі вачэй і насаглоткі, скуру і стрававальны тракт, парушаюць механізм дзеяння ферментных сістэм. Паводле характару дзеяння падзяляюцца на нервова-паралітычныя (зарын, заман, табун), агульнаатрутныя (сінільная кіслата, хлорцыян, арсін, фасфін), скуранарыўныя (іпрыт, азоцісты іпрыт, люізіт), удушальныя (хлор, фасген, дыфасген), слёзацечныя (лакрыматары) і раздражняльныя (адамсіт, хлорацэтафенон і інш.), псіхахімічныя (BZ — бізэт, B7 — бісем). Бываюць смяротныя і несмяротныя (часова выводзяць са строю); нястойкія, стойкія і ядавіта-дымныя. Выяўляюць і дэгазуюць атрутныя рэчывы спец. прыладамі і метадамі. Ахова ад атрутных рэчываў: процівагаз, рэспіратар, спец. ахоўная і звычайная прагумаваная вопратка, антыдотная тэрапія і спец. абсталяваныя сховішчы. Як хім. зброя атрутныя рэчывы забаронены Жэнеўскім пратаколам 1925.

т. 2, с. 78

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

слёзатачывыя атрутныя рэчывы

т. 15, с. 6

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нервова-паралітычныя атрутныя рэчывы

т. 11, с. 291

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

атру́тны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. атру́тны атру́тная атру́тнае атру́тныя
Р. атру́тнага атру́тнай
атру́тнае		 атру́тнага атру́тных
Д. атру́тнаму атру́тнай атру́тнаму атру́тным
В. атру́тны (неадуш.)
атру́тнага (адуш.)		 атру́тную атру́тнае атру́тныя (неадуш.)
атру́тных (адуш.)
Т. атру́тным атру́тнай
атру́тнаю		 атру́тным атру́тнымі
М. атру́тным атру́тнай атру́тным атру́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

атру́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. атру́тны атру́тная атру́тнае атру́тныя
Р. атру́тнага атру́тнай
атру́тнае		 атру́тнага атру́тных
Д. атру́тнаму атру́тнай атру́тнаму атру́тным
В. атру́тны (неадуш.)
атру́тнага (адуш.)		 атру́тную атру́тнае атру́тныя (неадуш.)
атру́тных (адуш.)
Т. атру́тным атру́тнай
атру́тнаю		 атру́тным атру́тнымі
М. атру́тным атру́тнай атру́тным атру́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мія́змы, -аў, адз. мія́зма, -ы, ж. (кніжн.).

Атрутныя выпарэнні, якія ўтвараюцца пры гніенні.

|| прым. міязматы́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

trujący

trując|y

атрутны, ядавіты;

grzyby ~e — атрутныя грыбы;

gazy ~e — атрутныя газы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

отравля́ющий

1. прич. які (што́) атру́чвае;

2. прил. атру́тны;

отравля́ющие вещества́ атру́тныя рэ́чывы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)