асемяне́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. асемяне́нне
Р. асемяне́ння
Д. асемяне́нню
В. асемяне́нне
Т. асемяне́ннем
М. асемяне́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

асемяне́нне ср., спец. осемене́ние;

шту́чнае а. сельскагаспада́рчых жывёл — иску́сственное осемене́ние сельскохозя́йственных живо́тных

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асемяне́нне, ‑я, н.

1. Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. асемяняць — асемяніць.

2. Збліжэнне мужчынскай і жаночай палявых клетак, якое папярэднічае апладненню.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Асемяненне 1/388, 389

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АСЕМЯНЕ́ННЕ,

працэс, які забяспечвае ў жывёл сустрэчу палавых клетак — яец і сперматазоідаў; папярэднічае апладненню. Поспех асемянення забяспечваецца адначасовым выспяваннем гамет абодвух палоў. Вонкавае асемяненне ўласціва большасці жывёл, якія жывуць або размнажаюцца ў вадзе (кольчатыя чэрві, двухстворкавыя малюскі, ігласкурыя, кішачнаполасцевыя, бясчэрапныя, кругларотыя, большасць рыб, бясхвостыя земнаводныя). Унутранае асемяненне ўласціва некаторым водным і пераважнай большасці наземных жывёл (плоскія і круглыя чэрві, многія членістаногія і малюскі, большасць пазваночных — акулападобныя, хімеравыя і некаторыя касцістыя рыбы, вышэйшыя пазваночныя). Прамежкавы тып асемянення — вонкава-ўнутранае, пры якім самец выдаляе сперму (у выглядзе кропелек семявай вадкасці ці сперматафораў) у знешняе асяроддзе, на субстрат, пасля чаго яе захоплівае самка; характэрны для многіх ніжэйшых членістаногіх, што жывуць у вадзе, і хвастатых земнаводных. Штучнае асемяненне шырока выкарыстоўваюць пры развядзенні рыб і с.-г. жывёл.

т. 2, с. 27

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

асемяні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -меніце́, -мяна́ць; -мянёны; зак., каго-што (спец.).

Штучна апладніць.

|| незак. асемяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асемяне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Штучнае асемяненне 9/67; 11/362

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

штучнае асемяненне

т. 17, с. 475

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

осемене́ние биол. асемяне́нне, -ння ср.;

иску́сственное осемене́ние сельскохозя́йственных живо́тных шту́чнае асемяне́нне сельскагаспада́рчых жывёл;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абсемяне́нне ср., спец., см. асемяне́нне

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)