арыё́за

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, нескланяльны

адз. мн.
Н. арыё́за арыё́за
Р. арыё́за арыё́за
Д. арыё́за арыё́за
В. арыё́за арыё́за
Т. арыё́за арыё́за
М. арыё́за арыё́за

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

арыёза, нескл., н.

Невялікая лірычная арыя, якая чаргуецца з рэчытатывам.

|| прым. арыёзны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арыёза нескл., ср. муз. арио́зо

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арыёза, нескл., н.

Невялікая лірычная арыя, якая чаргуецца з рэчытатывам.

[Іт. arioso.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Арыёза 1/492

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АРЫЁЗА

(італьянскае arioso),

1) невялікая напеўная арыя, часта лірычнага характару, у оперы або кантаце. Займае прамежкавае становішча паміж арыяй і рэчытатывам. Ад арыі адрозніваецца меншымі памерамі, адсутнасцю пэўнай структуры, ад рэчытатыву — прастатой і напеўнасцю мелодыі. Сустракаюцца арыёзы ў стылі меладызаванага рэчытатыву.

2) У інструментальнай музыцы тэрмін «арыёза» выкарыстоўваецца для абазначэння жанру і пявучага характару выканання.

т. 2, с. 6

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

арыёза

(іт. ariozo)

1) невялікая лірычная арыя, якая чаргуецца з рэчытатывам;

2) вакальніцкае абазначэнне, якое паказвае на пявучы характар спеваў або ігры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

арио́зо муз. арыёза нескл., ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

А́РЫЯ

(італьянскае aria),

сольная вакальная кампазіцыя з інструментальным суправаджэннем у оперы, араторыі, кантаце, з сярэдзіны 19 стагоддзя і ў аперэце; радзей самастойны твор. Часам арыяй называюць інструментальную п’есу пявучага характару. Тэрмін вядомы з 15 стагоддзя. Да сярэдзіны 17 стагоддзя акрэсліліся характэрныя для італьянскай опернай Арыі тыпы мелодыкі (бельканта, каларатура), форма, віды, вызначылася драматургічная функцыя арыі як лірычнага цэнтра. Найбольшай жанравай разнастайнасці дасягнула ў сярэдзіне 19 стагоддзя. У сувязі з імкненнем да драматургічнай цэласнасці оперы з канца 19 стагоддзя арыя траціць вядучае значэнне, часам ператвараецца ў сцэну ці маналог. Разнавіднасці арыі — арыета, арыёза, каваціна і інш.

т. 2, с. 9

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)