ана́фема, -ы, ж.

Пракляцце, адлучэнне ад царквы; часам ужыв. як лаянка.

Абвяшчаць анафему.

Прэч адсюль, а.!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ана́фема

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. ана́фема
Р. ана́фемы
Д. ана́феме
В. ана́фему
Т. ана́фемай
ана́фемаю
М. ана́феме

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ана́фема ж., прям., перен. ана́фема;

◊ абвяшча́ць ~му — (каму) предава́ть ана́феме (кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ана́фема церк., прост. ана́фема, -мы ж.;

◊

предава́ть ана́феме (кого) абвяшча́ць ана́фему (каму), аддава́ць ана́феме (каго).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ана́фема, ‑ы, ж.

1. Адлучэнне ад царквы, пракляцце. Абвяшчаць анафему.

2. Разм. Ужываецца як лаянкавае слова. Прэч адсюль, анафема!

[Грэч. anathēma — пракляцце.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АНА́ФЕМА

(ад грэч. anathēma пракляцце),

царкоўнае пракляцце; найвышэйшая кара ў хрысціянстве, звязвалася з адлучэннем ад царквы асоб, якія адвяргаюць ці скажаюць асновы веравучэння і не выказваюць жадання пакаяцца ў гэтым. Устаноўлена з часу Халкідонскага ўсяленскага сабора (451). Абвяшчаецца на царк. саборах, а таксама ў храмах падчас богаслужэння (напр., у канцы 1-га тыдня Вялікага посту ў правасл. царкве).

т. 1, с. 341

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ана́фема ж царк Bánnfluch m -(e)s, -flüche, Kírchenbann m -(e)s, -e;

абвяшча́ць ана́фему den Kírchenbann verhängen (каму-н über A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

анафема

Том: 1, старонка: 114.

img/01/01-114_0346_Анафема.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

ана́фема

(гр. anathema)

адлучэнне ад царквы, праклён як самая высокая кара ў хрысціянстве.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ана́фема царк.; ст.-рус. анаѳема, анатема праз ст.-слав. з грэч. ἀνάθεμα (Фасмер, 1, 77; Рудніцкі, 1, 23). Пераход значэння ад ’пракляцця (царкоўнага)’ да ’пракляты чалавек’ (анахимъ, анахима, анахимика — Нас. 6) вядомы ўжо Бярындзе, 176. Форма з ‑х‑ замест грэч. ‑θ‑ узнікла ў выніку фанетычнай субстытуцыі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)