адчаса́ны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адчаса́ны адчаса́ная адчаса́нае адчаса́ныя
Р. адчаса́нага адчаса́най
адчаса́нае		 адчаса́нага адчаса́ных
Д. адчаса́наму адчаса́най адчаса́наму адчаса́ным
В. адчаса́ны (неадуш.)
адчаса́нага (адуш.)		 адчаса́ную адчаса́нае адчаса́ныя (неадуш.)
адчаса́ных (адуш.)
Т. адчаса́ным адчаса́най
адчаса́наю		 адчаса́ным адчаса́нымі
М. адчаса́ным адчаса́най адчаса́ным адчаса́ных

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адчаса́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адчаса́ны адчаса́ная адчаса́нае адчаса́ныя
Р. адчаса́нага адчаса́най
адчаса́нае		 адчаса́нага адчаса́ных
Д. адчаса́наму адчаса́най адчаса́наму адчаса́ным
В. адчаса́ны (неадуш.)
адчаса́нага (адуш.)		 адчаса́ную адчаса́нае адчаса́ныя (неадуш.)
адчаса́ных (адуш.)
Т. адчаса́ным адчаса́най
адчаса́наю		 адчаса́ным адчаса́нымі
М. адчаса́ным адчаса́най адчаса́ным адчаса́ных

Кароткая форма: адчаса́на.

Іншыя варыянты: адчэ́саны.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адчаса́ны I отчёсанный; см. адчаса́ць I

адчаса́ны II плотн. оттёсанный; см. адчаса́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчаса́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адчасаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

оттёсанный адчаса́ны; вы́часаны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчэ́саны I, см. адчаса́ны I

адчэ́саны II, см. адчаса́ны II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трэ́ска, -і, ДМ трэ́сцы, мн. -і, -сак, ж.

Тонкі кавалак дрэва, адчасаны ад бервяна, палена і пад.; шчэпка.

Прынесці трэсак на падпалку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адчэ́саны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адчэ́саны адчэ́саная адчэ́санае адчэ́саныя
Р. адчэ́санага адчэ́санай
адчэ́санае		 адчэ́санага адчэ́саных
Д. адчэ́санаму адчэ́санай адчэ́санаму адчэ́саным
В. адчэ́саны (неадуш.)
адчэ́санага (адуш.)		 адчэ́саную адчэ́санае адчэ́саныя (неадуш.)
адчэ́саных (адуш.)
Т. адчэ́саным адчэ́санай
адчэ́санаю		 адчэ́саным адчэ́санымі
М. адчэ́саным адчэ́санай адчэ́саным адчэ́саных

Кароткая форма: адчэ́сана.

Іншыя варыянты: адчаса́ны.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

трэ́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.

Тонкі кусок дрэва, адчасаны ад бервяна, палена і пад.; шчэпка. Доўгая белая трэска круцілася з-пад сякеры. Дуброўскі. Пахне свежымі трэскамі, стружкамі, пілавіннем, смалою — мусіць, кожны зможа ўявіць, які водар дрэва стаіць навокал, калі адразу ставіцца столькі новых зрубаў! Сіпакоў. Паволі, роўна чахкае яго бывалая сякера, плазуючы бервяно, і не трэскі ляцяць, а адганяецца ад бервяна суцэльная і доўгая, як дошка, трэска. Брыль. От яна [дзяўчына] спынілася, разаслала на зямлю дзяругу і пачала выбіраць і класці на яе большыя трэскі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трэ́ска ‘тонкі кавалак дрэва, адчасаны ад бервяна, палена; шчэпка’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Сержп. Прык., Ласт., Бяльк., Шат., Касп., Байк. і Некр., ТС, Сцяшк., Др.-Падб., Растарг.), трі́ска ‘тс’ (кам., Бес., Горбач, Зах.-пол. гов.; Сл. Брэс.), tryèska ‘тс’ (Федар. 4), ст.-бел. треска ‘тс’, ‘стрэмка’, ‘парушынка’ (ГСБМ). Укр. трі́ска, трі́сочок ‘тс’, рус. тре́ска, треска́ старое ‘жэрдка, шост, палка’, новае ‘трэска, лучына для рашэцін пад тынк’, пск. тре́ска, мн. л. тре́ски ‘шчэпка, дранка’, ‘драўляныя асколкі’; польск. trzaska ‘трэска’, ‘стружка’, н.-луж. tśĕska, в.-луж. třĕska, чэш. tříska, славац. tríeska ‘тс’, ‘стрэмка’, славен. tréska, tŕska і trskà, харв. trijèska, чак. trîska, серб. тре̏ска, тре́ска ‘трэска; габлюшка’, балг. треска̀ ‘тс’, макед. треска, дыял. тра́ската ‘трэска, падпалка’, рус.- ц.-слав. трѣска. Прасл. *trěska ‘трэска’, ‘пацяруха’ (Сной₂, 788), роднаснае прасл. *trěskati ‘таўчы, біць, разбіваць’, *trěščiti ‘ўдарыць’ (Міклашыч, 361; Фасмер, 4, 100; Махэк₂, 658; Брукнер, 579; Голуб-Ліер, 492; ЕСУМ, 5, 645). Да трэск (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)