Адбітых хваль метад 9/467

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

адбі́ты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адбі́ты адбі́тая адбі́тае адбі́тыя
Р. адбі́тага адбі́тай
адбі́тае		 адбі́тага адбі́тых
Д. адбі́таму адбі́тай адбі́таму адбі́тым
В. адбі́ты (неадуш.)
адбі́тага (адуш.)		 адбі́тую адбі́тае адбі́тыя (неадуш.)
адбі́тых (адуш.)
Т. адбі́тым адбі́тай
адбі́таю		 адбі́тым адбі́тымі
М. адбі́тым адбі́тай адбі́тым адбі́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адбі́ты

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адбі́ты адбі́тая адбі́тае адбі́тыя
Р. адбі́тага адбі́тай
адбі́тае		 адбі́тага адбі́тых
Д. адбі́таму адбі́тай адбі́таму адбі́тым
В. адбі́ты (неадуш.)
адбі́тага (адуш.)		 адбі́тую адбі́тае адбі́тыя (неадуш.)
адбі́тых (адуш.)
Т. адбі́тым адбі́тай
адбі́таю		 адбі́тым адбі́тымі
М. адбі́тым адбі́тай адбі́тым адбі́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адбі́ты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адбі́ты адбі́тая адбі́тае адбі́тыя
Р. адбі́тага адбі́тай
адбі́тае		 адбі́тага адбі́тых
Д. адбі́таму адбі́тай адбі́таму адбі́тым
В. адбі́ты (неадуш.)
адбі́тага (адуш.)		 адбі́тую адбі́тае адбі́тыя (неадуш.)
адбі́тых (адуш.)
Т. адбі́тым адбі́тай
адбі́таю		 адбі́тым адбі́тымі
М. адбі́тым адбі́тай адбі́тым адбі́тых

Кароткая форма: адбі́та.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лака́тар, ‑а, м.

Спец. Апарат для вызначэння месцазнаходжання аб’екта з дапамогай адбітых ад яго гукавых або электрамагнітных хваль. Экран лакатара. Лазерны лакатар.

[Ад лац. locare — размяшчаць, змяшчаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёастранамі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да радыёастраноміі, які служыць для вывучэння касмічных аб’ектаў шляхам аналізу выпрамененых або адбітых імі радыёхваль. Радыёастранамічная абсерваторыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёастрано́мія, ‑і, ж.

Раздзел астраноміі, які вывучае розныя касмічныя аб’екты шляхам аналізу выпрамененых ці адбітых імі радыёхваль і даследавання паглынання гэтых хваль міжзорным асяроддзем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёлака́цыя, ‑і, ж.

1. Выяўленне і вызначэнне месцазнаходжання розных аб’ектаў у прасторы па адбітых ад іх радыёхвалях.

2. Галіна навукі і тэхнікі, якая займаецца пытаннямі вызначэння месцазнаходжання наземных, паветраных і касмічных аб’ектаў з дапамогай радыёхваль.

[Ад слова радыё і лац. locatio — размяшчэнне, распалажэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фо́кус¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пункт перасячэння адбітых або праломленых прамянёў, якія падаюць на аптычную сістэму паралельным пучком.

2. Пункт, у якім прадмет, што фатаграфуецца або разглядаецца пры дапамозе аптычнага прыбора, мае найлепшую рэзкасць, выразнасць.

Навесці лінзы на ф.

3. Ачаг запаленчага працэсу ў арганізме (спец.).

Ф. у лёгкіх.

4. перан. Цэнтр якіх-н. з’яў, уласцівасцей, падзей.

|| прым. фака́льны, -ая, -ае і фо́кусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

радыёлака́тар, ‑а, м.

Комплекс радыёапаратуры для выяўлення і вызначэння месцазнаходжання аб’ектаў у прасторы па адбітых ад іх радыёхвалях; скарочаная назва радыёлакацыйнай станцыі. Дваццаць чатыры разы ў суткі радыёлакатары нябачнымі шчупальцамі правяраюць неба не толькі над Беларуссю, але і над Літвою, Украінай, Польшчай і інш. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)