бе́раг, -а, М -разе, мн. берагі́, -о́ў, м.
1. Край, паласа зямлі каля вадаёма.
Пясчаны б.
2. Суша (у процілегласць вадзе).
Сысці на б.
3. Край тканіны.
Б. палатна.
4. Верхні край якой-н. пасудзіны.
Вядро вады роўна з берагамі.
◊
Прыстаць да берага (разм.) — знайсці якое-н. месца для пастаяннага жыцця.
|| памянш. беражо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м. (да 1, 3 і 4 знач.).
|| прым. берагавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пастая́нны, -ая, -ае.
1. Нязменны і аднолькавы заўсёды, бесперапынны.
Прырода на Зямлі знаходзіцца ў пастаянным развіцці.
Пастаянная велічыня (у матэматыцы). П. ток (у адрозненне ад пераменнага). Пастаянная армія (армія мірнага часу). П. капітал (частка капіталу, што затрачваецца на сродкі вытворчасці і застаецца нязменнай у працэсе вытворчасці). П. заказчык у атэлье.
2. Разлічаны на доўгі тэрмін, не часовы.
Пастаянная работа.
П. жыхар.
3. Не зменлівы, цвёрды.
П. погляд на рэчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куст¹, -а́, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Травяністая расліна з галінамі, якія пачынаюць расці амаль ад зямлі.
К. малін.
К. агрэсту.
2. Травяністая расліна, сцёблы якой растуць пучком.
К. суніц.
◊
У кусты (хавацца, уцякаць) — ухіляцца ад адказнасці, ад непасрэднай справы.
|| памянш. ку́сцік, -а, мн. -і, -аў, м. і кусто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.
|| прым. куставы́, -а́я, -о́е і кусто́вы, -ая, -ае.
Куставыя расліны.
Кустовая ягада.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
арэ́нда
(польск. arenda, ад с.-лац. arrenda)
1) наём маёмасці (зямлі, памяшкання і інш.) за пэўную плату на пэўны тэрмін;
2) плата за карыстанне такой маёмасцю.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
эксплуата́цыя
(фр. exploitation)
1) прысваенне прадуктаў чужой працы ўласнікамі сродкаў вытворчасці (напр. э. працоўных);
2) выкарыстанне прыродных багаццяў, зямлі, прамысловых прадпрыемстваў, транспарту, будынкаў і г. д.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
приклони́ть сов., разг. прыхілі́ць, прыхіну́ць; (пригнуть) прыгну́ць, мног. папрыгіна́ць; (прислонить) прытулі́ць, мног. папрыту́льваць;
приклони́ть ве́тви де́рева к земле́ прыхілі́ць (прыгну́ць) галі́ны дрэ́ва да зямлі́;
◊
не́где го́лову приклони́ть няма́ дзе галаву́ прытулі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Плаво́к 1 ’плывец’ (докш., Янк. Мат.; добр., Мат. Гом.). Да пла́ваць (гл.); суф. ‑ок, яку хадок, яздок, ядок і інш.
Плаво́к 2 ’паплавок’ (ТСБМ, ТС), рус. плаво́к ’тс’, арханг. ’буй’, ’драўляная рассошка на шыі каня з меткай гаспадара’. Да пла́ваць (гл.). Бел.-рус. ізалекса. Параўн. таксама паплавок (гл.). Сюды ж плавок ’пухір у рыбы’ (кобр., ЛА, 1) — у выніку пераносу значэння паводле падабенства: існуе меркаванне, што рыбы плаваюць (а не тонуць) дзякуючы пухіру.
Плавок 3 ’частка плуга, якою плуг сунецца па зямлі’ (Тарн.). Да пла́ваць (гл.) у пераносным значэнні: пры ворыве плуг то вынырае, то патанае ў зямлі, як лодка (ці карабель).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пяхо́тка ’фасоля, якая не ўецца’ (слонім., Расл. св.), пехо́тка ’тс’ (ПСл), параўн. укр. піхо́та ’тс’, польск. piechota ’тс’, балг. пеша́к ’тс’ і ’пешаход’, што семантычна выводзяцца з ’прыземлены, прыбіты, прыціснуты да зямлі; пешы’ (ЕСУМ, 4, 419). Гл. пе́шка, пехата́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́пік, звычайна тро́пікі ‘гарачы пояс Зямлі, размешчаны на поўнач і поўдзень ад экватара’ (ТСБМ). Праз польскую ці рускую мовы з англ. tropic ‘тс’, якое з лац. tropicus (circulus) < ст.-грэч. τροπικός (κύκλος) ‘тс’ (Фасмер, 4, 105; SWO, 1980, 778).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ДАРО́ЖНЫ ПРАСВЕ́Т, клірэнс,
адлегласць ад найніжэйшага элемент канструкцыі аўтамабіля (акрамя колаў да ўзроўню зямлі (апорнай плоскасці) адзін з паказчыкаў праходнасці машыны. Д.п. легкавых аўтамабіляў 170—211 мм, аўтобусаў 180—340 мм, грузавы: аўтамабіляў 220—540 мм.
т. 6, с. 56
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)