спрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; незак. і зак.
1. незак., каго-што. Правяраць стан або якасць каго-, чаго-н., выпрабоўваць.
С. свае сілы.
С. голас.
2. незак., што. Каштаваць што-н., есці што-н. для вызначэння смаку.
С. суп.
3. незак. і (радзей) зак., з інф. Рабіць (зрабіць) спробу выканаць якія-н. дзеянні, здзейсніць што-н.
С. заснуць.
С. узлезці на дрэва.
4. незак. і (радзей) зак., што. Зведваць (зведаць) што-н.
Ён ужо не раз спрабаваў турму.
|| зак. паспрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
су́нуць¹, -ну, -неш, -не; сунь; су́нуты; зак.
1. каго-што. Усунуць, укласці ўсярэдзіну чаго-н., пад што-н., пакласці куды-н. спехам.
С. палена ў агонь.
С. ногі ў валёнкі.
2. Даць што-н. спяшаючыся, нядбайна, нехайна.
С. граблі ў рукі.
3. перан., каго-што і без дап.
4. што і без дап. Груба ўдарыць, стукнуць (разм.).
С. нажом у бок.
5. што і без дап. Паказаць што-н. са злосцю, з незадавальненнем; тыцнуць.
С. пропуск вахцёру.
◊
Сунуць у лапу — даць хабар.
|| незак. со́ваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злупі́ць сов., разг.
1. в разн. знач. слупи́ть; содра́ть;
з. кару́ з дрэ́ва — слупи́ть (содра́ть) кору́ с де́рева;
до́рага з. — до́рого содра́ть (слупи́ть);
2. изби́ть (жесто́ко);
○ з. шку́ру — (з каго) содра́ть шку́ру (с кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дуга́ ж., в разн. знач. дуга́;
○ во́льтава д. — физ. во́льтова дуга́;
электры́чная д. — электри́ческая дуга́;
д. Пятро́ва — физ. дуга́ Петро́ва;
◊ сагну́ць у дугу́ — (каго) согну́ть в дугу́ (кого);
сагну́цца ў дугу́ — согну́ться в дугу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пры́ступ, -пу м., в разн. знач. при́ступ;
п. бо́лю — при́ступ бо́ли;
п. стра́ху — при́ступ стра́ха;
рашу́чым ~пам узялі́ варо́жую крэ́пасць — реши́тельным при́ступом взя́ли вра́жескую кре́пость;
◊ няма́ ~пу — (да каго) нет при́ступа (по́дступа) (к кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пільнава́ць несов.
1. охраня́ть, стере́чь, сторожи́ть, карау́лить;
п. сад — стере́чь (карау́лить) сад;
2. карау́лить, подстерега́ть;
п. на ву́ліцы каго́-не́будзь — карау́лить (подстерега́ть) на у́лице кого́-л.;
3. (глядеть за кем-л.) смотре́ть, присма́тривать, следи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пажартава́ць сов.
1. (нек-рое время) пошути́ть;
2. (з каго, чаго і без дап.) пошути́ть (над кем, чем и без доп.); (не зло — ещё) подтруни́ть (над кем, чем);
3. (сказать несколько острот) поостри́ть, состри́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Crebro victus erit, alium qui sternere quaerit
Той часта будзе прайграваць, хто імкнецца іншаму падставіць нагу.
Тот часто будет проигрывать, кто стремится другому подставить ногу.
бел. Хто на каго яму капае, той сам у яе ўваліцца. Хто яму капае, той сам туды пападае. Не стаў у чужыя калёсы палку, а то гэта палка цябе па ілбе трэсне.
рус. Не рой другому яму ‒ сам в неё попадёшь. Не подставляй ноги: на самого спотычка нападёт. Чем кого взыщешь ‒ и себе то же сыщешь. Отольются кошке мышкины слёзы. Что людям радеешь, то и сам добудешь.
фр. Qui creuse la fosse a un autre y tombe lui-même (Кто копает яму другому, сам в неё и попадёт).
англ. Curses like chickens come home to roost (Проклятья, как цыплята, возвращаются домой на насест).
нем. Wer andern eine Grube gräbt, fällt selbst hinein (Кто копает могилу другому, сам упадёт в неё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
зво́льніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго (што).
Вызваліць ад выканання якіх-н. абавязкаў, звязаных з вучобай, службай і пад.; зняць з работы.
З. у запас.
З. з работы.
|| незак. звальня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. звальне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згры́зці, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; згры́з, -зла; згры́зены; зак.
1. што. З’есці грызучы.
З. сухар.
2. што. Сапсаваць грызучы.
З. аловак.
3. перан., каго (што). Змучыць (пра гора, сумненне і пад.).
|| незак. згрыза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)