жэлаці́н, -у, м. і жэлаці́на, -ы, ж.
Бялковае рэчыва жывёльнага паходжання, раствор якога пры ахаладжэнні пераходзіць у студзяністы стан (выкарыстоўваецца ў кулінарыі, медыцыне і пад.).
|| прым. жэлаці́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэле́, нескл., н.
1. Салодкая студзяністая страва, прыгатаваная з жэлаціну, фруктовых і ягадных сокаў, малака і пад.
2. Студзяністая маса, якая атрымліваецца пры працяглай варцы мяса, рыбы, касцей.
|| прым. жэле́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэ́мчуг, -у, мн. -і, -аў, м.
Цвёрдае рэчыва, якое здабываецца з ракавін некаторых малюскаў і мае форму зярнят і шарыкаў белага, ружовага (радзей чорнага) колеру, ужыв. як каштоўнае ўпрыгожанне.
Нітка жэмчугу.
|| прым. жамчу́жны, -ая, -ае.
Ж. промысел.
Жамчужнае зерне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэньшэ́нь, -ю, м.
Далёкаўсходняя травяністая расліна сямейства араліевых, корань якой выкарыстоўваецца як лекавы і танізуючы сродак.
Ж. — корань жыцця.
|| прым. жэньшэ́невы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэ́рабя, -я, н.
1. Умоўны знак (дробная рэч, паперка і пад.), што выцягваецца наўгад з шэрагу такіх жа прадметаў пры вызначэнні права на што-н., чарговасці і пад.
Цягнуць ж.
2. перан. Лёс, доля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэ́рах, -а, мн. -і, -аў, м.
Прэснаводная драпежная рыба сямейства карпавых з чырванаватымі ніжнімі плаўнікамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэ́рдка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Шост з доўгага тонкага ствала дрэва, ачышчанага ад галля.
|| зб. жэ́рдзе, -я, н.
|| памянш.-ласк. жэ́рдачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. жардзяны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэ́рці, жару́, жарэ́ш, жарэ́; жаро́м, жараце́, жару́ць; жор, жэ́рла; жары́; незак., каго-што і без дап. (разм.).
Прагна і многа есці (пра жывёл, чалавека; груб.).
|| зак. зжэ́рці, зжару́, зжарэ́ш, зжарэ́; зжаро́м, зжараце́, зжару́ць; зжор, зжэ́рла; зжары́; зжо́рты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэст, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Рух рукі, галавы, які абазначае што-н. або суправаджае размову.
Энергічны ж.
Мова жэстаў.
2. перан. Які-н. наўмысны ўчынак, разлічаны на знешні эфект.
Зрабіць высакародны ж.
Гэта ўсяго толькі ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэстыкулява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; незак.
Рабіць жэсты (у 1 знач.).
Ж. міліцэйскім жазлом.
|| наз. жэстыкулява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)