Verbum

нова... (а таксама нава...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач.:

1) новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр.: новазаведзены, новаўтварэнне;

2) які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр.: новаадкрывальнік, новапасяленец;

3) не старажытны (у 1 знач.), напр., новаеўрапейскі;

4) які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр.: нованароджаны, новапрызначаны.

падазрава́ць, -раю́, -рае́ш, -рае́; -раём, -раяце́, -раю́ць і -ва́ю, -ва́еш, -ва́е; незак.

1. каго ў чым. Мець падазрэнне на каго-н.

П. каго-н. у крадзяжы.

2. што, аб чым і са злуч. «што». Меркаваць, дапускаць магчымасць чаго-н.

У хворага падазраюць адзёр.

Мы і не падазравалі аб яго існаванні.

Я і не падазраваў, што мяне такое падсцерагала.

падкі́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Кідаючы, наблізіць да каго-, чаго-н.

П. бліжэй дровы.

2. Падшыць, падфастрыгаваць.

П. падол сукенкі.

|| незак. падкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.) і падкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падкі́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 1 знач.), падкіда́нне, -я, н. (да 1 знач.) і падкі́дванне, -я, н. (да 1 знач.).

падкупі́ць, -куплю́, -ку́піш, -ку́піць; -ку́плены; зак.

1. каго (што). Схіліць на свой бок грашамі, падарункамі.

П. сведак.

2. перан., каго (што). Выклікаць чым-н. сімпатыю да сябе.

П. усіх сваёй шчырасцю.

3. што і чаго. Купіць дадаткова ў невялікай колькасці.

П. прыпраў для кансервавання.

|| незак. падкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. по́дкуп, -у, м. (да 1 знач.).

падсячы́ і падсе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.

1. што. Надсячы знізу.

П. дрэва.

2. што і чаго. Насячы дадаткова, яшчэ трохі.

П. дроў.

3. што. Тузануць за вуду ў той момант, калі рыба бярэцца на кручок.

|| незак. падсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. падсяка́нне, -я, н. і падсе́чка, -і, ДМ -чцы, ж.

пажра́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны; зак. (разм.).

1. чаго і без дап. З’есці многае ў якой-н. колькасці, прыняць ежу.

2. каго-што. Прагна з’есці ўсё (звычайна пра жывёл).

Саранча пажрала пасевы.

|| незак. пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

П. вачамі каго-, што-н. (перан.: прагна, не адрываючыся глядзець на каго-, што-н.).

пазато́птваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Затаптаць, патаптаць усё, многае; падушыць нагамі, капытамі ўсіх, многіх.

П. сляды.

Каровы пазатоптвалі куранят.

2. што. Загасіць усё, многае, наступаючы нагамі.

П. вогнішча.

3. што ў што. Топчучы, умяць унутр чаго-н. усё, многае.

П. акуркі ў пясок.

4. што. Забрудзіць слядамі ўсё, многае (разм.).

Пазатоптвалі падлогу.

ме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Вызначаць велічыню, колькасць чаго-н. пры дапамозе якой-н. меры.

М. тэмпературу.

М. пакой.

2. што. Надзяваць што-н. для прымеркі.

М. чаравікі.

3. перан., што. Хадзіць, рухацца па якой-н. прасторы ўзад і ўперад або ў адным напрамку.

М. гарадскі брук.

|| зак. паме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

моц, -ы, ж.

1. Трываласць, мацунак.

М. тканіны.

М. жалеза.

2. Фізічная сіла.

М. рук.

3. Праяўленне чаго-н.; сіла, ступень гэтага праяўлення.

Набрацца моцы.

4. Магутнасць, сіла.

М.

Узброеных Сіл.

5. Насычанасць, канцэнтрацыя.

М. тытуню.

6. У спалучэнні з прыметнікам або займеннікам з прыназоўнікам выражае найвышэйшую ступень праяўлення дзеяння.

Крычаць на ўсю м.

Працаваць на поўную м.

надзьму́ць, -дзьму́, -дзьме́ш, -дзьме́; -дзьмём, -дзьмяце́, -дзьму́ць; -дзьмі́; -дзьму́ты; зак.

1. што. Напоўніць паветрам або газам, зрабіць пругкім; нацягнуць што-н. ветрам.

Н. ветразь.

Н. мяч.

2. чаго, безас. Нанесці ветрам.

Н. снегу.

3. безас. Ад ветру, скразняку і пад. прастудзіцца, захварэць.

Надзьмула ў вуха.

◊

Надзьмуць губы (разм., неадабр.) — пакрыўдзіцца.

|| незак. надзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. надзіма́нне, -я, н.