1. Тое, што навісае над чым‑н. Чорная навісь хмар. □ Стаіць.. [домік] у ціхім завулку, пад навіссю таполяў.Навуменка.Узяўшы ўправа — пад гарой З-пад цёмнай навісі абрыва Палонка білася вадой.Гаўрусёў.
2.перан. Нешта страшнае, што навісла над кім‑н., што пагражае чалавеку. Навісь вайны. □ У тыя дні.. [Тадаровіч] выехаў.., чуючы перад сабою адно — чорную навісь смяртэльнай навалы.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нізі́на, ‑ы, ж.
1. Нізкае месца. Цяпер пайшла ўжо нізіна; пад нагамі чвякала і пырскала вада.Маўр.Я бачу, як адным сваім краем сяло ўдаецца ў жыты. Другі канец яго ападае ў нізіну.Скрыган.
2. Раўніна, якая знаходзіцца не вышэй 200 м над узроўнем мора. Дождж грымеў над неабсяжнымі прасторамі дрыгвяной калхідскай нізіны.Самуйлёнак.Палеская нізіна — рэзервуар вільгаці для ўсёй Беларусі.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакідны́, ‑ая, ‑ое.
1. Перакінуты цераз што‑н., над чым‑н. Мы ішлі ўжо з ім у густой засені дрэў, перайшлі перакідны масток над глыбозным ровам і, зайшоўшы ў самае бязлюднае месца, паселі на лавачку.Сабаленка.
2.Спец. Навесны. Перакідны агонь.
3. Які перакідваецца з аднаго боку на другі. Перакідны блакнот. □ Кладу кнігу на стол, і тады маю ўвагу прыцягвае перакідны каляндар.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разм. Тое, што і распасцерці (у 1, 3 знач.). Сягоння ўзмужалае гэта жыццё На варту пастаўлены класам, каб вораг крывавай рукі не прасцёр Над нашым прасторам і часам.Глебка.Пахілая вярба прасцёрла галлё над ціхай вадой.Краўчанка.Грыміце, салюты! Іграйце, фанфары! Дзень Міру і Славы нам руку прасцёр.А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́фер, ‑а, м.
Удзельнік вясельнага абраду, які выконвае даручэнні па распарадку і ў час вянчання трымае вянец над галавой жаніха (нявесты). Не трымалі шаферы вянцоў над галовамі маладых. Не было хору і нават падпявалы-дзячка.Машара.Пасля першамайскіх свят, якія прайшлі накшталт вяселля, толькі без бацькоў маладых, без свата, без шафераў і шаферак, Максіма адразу ахінулі клопаты неармейскага жыцця.Грамовіч.
[Ням. Schaffer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
Разм. Тое, што і жарт (у 1 знач.). — Ну, што з вамі, мае шуткі? Што вы ў голавы ўзялі? — Гаварыў Сымонка з імі. Дый самога страх шугаў.Колас.Досыць! Не шутка іграць на кларнеце, Медныя жменяй сыпаць акорды.Танк.Заўсёды над кожным яна [Гэля] адпальвала якую-небудзь шутку. Паджартавала яна і над Зосяю.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
protection
[prəˈtekʃən]
n.
1) ахо́ва, абаро́на f.; ахо́ўваньне n.
protection of the weak — апе́ка над слабы́мі
2) coll. пратэкцыяні́зм -у m.
3) ахо́ўны ліст, про́пуск, па́шпарт -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
eminent
[ˈemɪnənt]
adj.
1) выда́тны; высо́капаста́ўлены (асо́ба)
2) незвыча́йны, асаблі́вы, рэ́дкі
a man of eminent fairness — надзвы́чай сумле́нны чалаве́к
3) высо́кі; узвы́шаны
4) узьня́ты, узьне́сены (над усі́м і́ншым)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
а́рачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да аркі. Арачны мост. □ І тут мы ўбачылі высокую зялёную клумбу, а над ёю — белыя лёгкія арачныя вароты.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балдахі́н, ‑а, м.
Заслона пераважна з каштоўнай тканіны на слупках над ложкам, катафалкам, насілкамі і пад. Спальня караля. Вялізны ўпрыгожаны ложак пад балдахінам.В. Вольскі.
[Іт. baldacchino.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)