sich (D) das ~ leicht máchen — не турбава́цца ні аб чым
am ~ hängen* — любі́ць сваё жыццё
in méinem gánzen ~ — за ўсё сваё жыццё
fürs gánze ~ — на ўсё жыццё
sich (D) das ~ néhmen* — пако́нчыць з сабо́ю, пазба́віць сябе́жыцця́
~ spéndend — жыватво́рны
~ sprühend — жыццяра́дасны, по́ўны жыцця
2) жыццё, ажыўле́нне, рух
das ~ ist erstórben — жыццё заме́рла
das ~ in die Búde bríngen* — разм. уне́сці ажыўле́нне ў кампа́нію
ins ~ rúfen* — вы́клікаць да жыцця́; ствара́ць (што-н.); пакла́сці пача́так (чаму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
баге́ма
(фр. bohéme)
асяроддзе матэрыяльна незабяспечанай інтэлігенцыі (мастакоў, артыстаў, музыкантаў, пісьменнікаў) з іх бязладным, легкадумным спосабам жыцця, а таксама бязладны быт такога асяроддзя.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
грыма́са
(фр. grimace)
1) наўмыснае або міжвольнае скрыўленне рыс твару (выкліканае якім-н. пачуццём);
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
натураліза́цыя
(фр. naturalisation, ад лац. naturalis = прыродны)
1) наданне правоў грамадзянства або падданства іншаземцам;
2) поўнае асваенне арганізмамі новых умоў жыцця пры акліматызацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
База́р1 ’рынак, базар’ (БРС, Бяльк.). Рус.база́р, укр.база́р. Запазычанне з цюрк. моў (з цюрк.дыял.bazar, параўн. тур. і г. д. pazar < перс.bāzār). Гл. Праабражэнскі, 1, 12; Локач, 23; Фасмер, 1, 106. Параўн. таксама Шанскі, 1, Б, 10, дзе ўказваецца на тат. мову як на крыніцу запазычання.
База́р2 ’плошча, пляц’ (Яшкін, Лысенка, ССП). Таго ж паходжання, што і база́р1 (гл.). Семантычны зрух такі ж, як і ў рус.дыял.база́р ’вуліца’. У правінцыі базары раней заўсёды былі і цэнтрам «грамадскага» жыцця.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́сці ’прылада для палявання на рыб’ (БРС, Шат., Касп., Бяльк., Мядзв., КЭС, Янк. Мат.), восць ’тс’ (З жыцця); ’асцюкі’ (БРС, КТС), вось ’тс’ (Шатал.). Рус.ость ’тс’, польск.ość, чэш., славац.osť, н.-луж.wósć ’вастрыё, калючка, косць рыбы’, славен.ȏst ’тс’. Параўн. літ.akštís, akstìs ’драўляны ражон; палачка, на якую насаджваюць рыбу пры вэнджанні’, усх.-літ.akstyns ’калючка’, лат.aksts, грэч.ἀκοστή ’ячмень’, гоц.ahs ’колас’, лац.acus ’асцюкі, мякіна’ (Траўтман, 5; Буга, РФВ, 65, 305; Фасмер, 3, 167). Для параўнання гл. яшчэ асцюк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
meaning[ˈmi:nɪŋ]n.(of)
1. значэ́нне, сэнс;
This word has several meanings in English. У англійскай мове гэтае слова мае некалькі значэнняў;
get/catch/understand smb.’s meaning зразуме́ць каго́-н.
2. ідэ́я, сэнс (кнігі, фільма і да т.п.)
3.infml мэ́та, сэнс (жыцця, працы)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
1. Перабіваць чый‑н. сон, спакой, прымушаць прачнуцца. Звонкія, маладыя галасы будзілі спакой гэтага ціхага вечара.Колас.Ужо дзед яго [Сашку] будзіць. Бабка ж Вікця нездаволена бурчыць на дзеда: куды гэта ён у такую рань малога ўскатурхвае.Даніленка.Умела .. [Рагіна] слаць пасцель, умела яна і будзіць — голас у яе ветлы і чысты.Адамчык.// Абуджаць што‑н. у каго‑н. Жалейка! Тоненькі галасочак яе з рознымі адценнямі гучыць у прасторы, будзіць .. нейкія патаемныя струны душы.С. Александровіч.Зямля.. — шырокая, бяскрайняя, здольная будзіць вялікія імкненні пачуццяў і думак.Чорны.
2.перан. Выклікаць да жыцця, дзейнасці. Ці ёсць сіла, каб зацьміла Сонца яснага прамені, Што краіну будзяць мілую Да жыцця, да адраджэння.Васілёк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скон, ‑у, м.
Тое, што і скананне. Адна птушка страпянулася, пачала біцца, відаць, была недастрэленая, і паспрабавала ўзляцець перад скопам.Лужанін.Нечувана ж нідзе, каб праваслаўнага чалавека ў час яго скону спавядаў ксёндз.Сабаленка.// Апошні момант чаго‑н., што адбываецца ў часе. І вось ужо чэрвень на сконе, а адпачынку не відаць.Лобан.Сцямнела неяк адразу, толькі там, дзе на сконе дня было паказалася сонца, дрыжаў акравак барвовага неба.Пташнікаў.
•••
Да (самага) скону (дзён, гадоў, жыцця) — да (самай) смерці, да апошніх дзён жыцця. Думалася Платону, што так ужо і будзе. Да самага скону.Ракітны.[Лаўрэн] да скону будзе несці .. [сваё каханне] чыстым і запаветным.Вітка.Стаў родным і будзе да скону гадоў мне І воблік яе [Вільні] незабыўны і колер.Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абіяты́чны
(ад а- + біятычны)
неарганічны або пазбаўлены жыцця;
а-ая зона — зона, у якой няма жывых арганізмаў;
а-ыя фактары — сукупнасць умоў неарганічнага асяроддзя, якія ўплываюць на арганізм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)