двайны́, ‑ая, ‑ое.

1. У два разы большы; падвоены. Двайны расход. Двайная плата. □ У гэты дзень было двайное свята — дзень выбараў супаў з 45‑годдзем устанаўлення Савецкай улады ў горадзе. «Звязда».

2. Які складаецца з двух аднародных ці падобных прадметаў, частак. Двайное дно. □ Жыжка прадзеў левую руку праз двайны раменны повад вуздэчкі, каб не выпусціць жарабка. Ермаловіч.

3. Які праяўляецца ў двух відах, формах. Яны вялі старанна прадуманае двайное жыццё. Гамолка.

•••

Двайная бухгалтэрыя гл. бухгалтэрыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГРАНІ́ЧНА ДАПУШЧА́ЛЬНАЯ ДО́ЗА,

максімальная колькасць шкоднага агента, якая пры ўздзеянні на жывыя арганізмы (праз дыхальную сістэму, ежу і да т.п.) ці іх згуртаванні яшчэ не выклікае істотных змен іх стану і парушэнняў працэсаў жыццядзейнасці. Вызначаюць гранічна дапушчальную дозу аднаразовую або ў пераліку на азначаны прамежак часу (гадзіну, дзень і г.д.). Для розных відаў жывых арганізмаў гранічна дапушчальная доза неаднолькавая.

т. 5, с. 407

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нагада́цца, ‑аецца; зак.

Успомніцца, прыйсці на памяць. Нагадалася даўняя казка. □ [Лёдзі] зрабілася маркотна. Нагадаўся цяжкі дзень, калі яна, уцёкшы з дому, ляжала каля сасны на мокрай зямлі пад такім жа дажджом. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напіса́цца, ‑пішуся, ‑пішашся, ‑пішацца; зак.

Разм.

1. Уволю, многа напісаць. Напісаўся за дзень.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымацца, выйсці (пра што‑н. напісанае). Першы варыянт [ліста ў рэдакцыю] напісаўся хутка. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.

Разм. Паддавацца паніцы, моцна хвалявацца, нервавацца. [Антон Пятровіч:] — Ды ты не панікуй. Практыкі табе не хапае, ну дык і што? Практыка за дзень не прыходзіць, гадамі набываецца. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клапо́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і клапатлівы. Клапотны чалавек. Клапотны дзень. □ Настаўнікі.. праводзілі свой летні адпачынак хто на радзіме, хто на паўдні, хто ў клапотным, але заўсёды прыемным падарожжы. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клі́рас, ‑а, м.

Месца для пеўчых у царкве на ўзвышэнні з правага і левага боку царскіх дзвярэй. У першы ж дзень набажэнства прыходзіць пісар у царкву, займае месца на клірасе. Колас.

[Грэч. klēros.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вышыва́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Кашуля, аздобленая вышыўкай. І от вясна. У выхадны дзень яшчэ з рання я надзеў сваю вышыванку і пайшоў да Паўлюка. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...гадзінны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: разлічаны на столькі гадзін, колькі паказана ў першай частцы; назначаны на пэўную гадзіну дня або ночы. Сямігадзінны рабочы дзень. Пяцігадзінны кінасеанс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ды́ктар, ‑а, м.

Супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам. Дыктар чытаў палымяна, выразна вымаўляючы кожнае слова. Дудо. Спакойны знаёмы голас дыктара перадаваў важнейшыя падзеі за папярэдні дзень. Паслядовіч.

[Ад лац. dictor — той, хто гаворыць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)