кантра́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
Пісьмовая дамова, пагадненне з узаемнымі абавязкамі двух бакоў.
Падпісаць к.
К. паміж работнікам і работадаўцам.
Заключыць к.
○
Шлюбны кантракт — пісьмовы дагавор, пагадненне, якое рэгламентуе паводзіны і матэрыяльныя адносіны паміж мужам і жонкай.
|| прым. кантра́ктны, -ая, -ае і кантра́ктавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кла́сны, -ая, -ае.
1. гл. клас.
2. у знач. наз. кла́сны, -ага, м.; кла́сная, -ай, ж. Класны кіраўнік (разм.).
3. Які мае пэўны клас, разрад (пра судна і г.д.; спец.).
4. Які мае высокую ступень чаго-н.; які паказвае клас (у 7 знач.).
К. сталявар.
К. спартсмен.
Класная гульня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.
Паўночны Ледавіты а.
2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.
○
Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.
|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.
Акіянскі флот.
Акіянічнае рыбалоўства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.
Газавы б.
2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.
Залатаны б.
3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).
|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. бало́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блака́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, блака́д, ж.
1. Акружэнне горада, крэпасці, войск праціўніка з мэтай адрэзаць ад навакольнага свету або знішчыць, а таксама ізаляцыя якой-н. дзяржавы.
Б.
Ленінграда.
Эканамічная б.
2. Выключэнне функцый якога-н. органа або сістэмы арганізма (спец.).
Навакаінавая б.
|| прым. блака́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.
Знешні р.
Унутраны р.
Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).
2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.
Калгасны р.
Крыты р.
Гандляваць на рынку.
|| прым. ры́начны, -ая, -ае.
Рыначныя адносіны.
Рыначная цана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэсу́рс, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. мн. Запасы, крыніцы чаго-н.
Харчовыя рэсурсы.
Прыродныя рэсурсы.
Працоўныя рэсурсы (частка насельніцтва краіны, здольная да працы).
2. Сродак, да якога звяртаюцца ў неабходным выпадку (кніжн.).
Выкарыстаць апошні р.
3. Тэхнічныя магчымасці чаго-н. (спец.).
Р. самалёта.
|| прым. рэсу́рсны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
са́нкцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Зацвярджэнне вышэйшай інстанцыяй, дазвол на што-н. (кніжн.).
Атрымаць санкцыю старшыні.
2. У міжнародным праве: мера ўздзеяння ў адносінах да дзяржавы, якая парушае свае абавязацельствы, дагаворы, а таксама наогул тая ці іншая мера ўздзеяння ў адносінах да правапарушальніка (спец.).
Прымяніць эканамічныя санкцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сашні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (спец.).
1. Частка сахі, плуга і некаторых іншых сельскагаспадарчых прылад — востры жалезны нарог, які падразае пласт зямлі знізу, праводзіць у глебе баразёнкі.
2. Шырокая стальная пласціна, прымацаваная да лафета, якая, упіраючыся ў зямлю, перашкаджае адкату гарматы пасля выстралу.
|| прым. сашніко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
залаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; незак., што.
1. Пакрываць золатам, пазалотай.
З. лыжкі.
2. Асвятляючы, надаваць чаму-н. залацісты колер.
Сонца залоціць лес.
|| зак. вы́залаціць, -лачу, -лаціш, -лаціць; -лачаны (да 1 знач.) і пазалаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; -ло́чаны.
|| наз. залачэ́нне, -я, н. (да 1 знач.); прым. залаці́льны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)