Verbum

абры́с

(ням. Abriss)

1) лінія, якая ачэрчвае знешнюю форму прадмета; контур;

2) геад. чарцёж, зроблены ў палявых умовах ад рукі з абазначэннем дадзеных вымярэнняў, неабходных для складання дакладнага плана;

3) контур малюнка на празрыстым матэрыяле для пераносу на літаграфскі камень;

4) перан. агульная характарыстыка, беглы агляд чаго-н.

дыва́н​¹

(тур. dīvān < ар. dīvān, ад перс. divān)

1) выраб з варсістай узорыстай тканіны для пакрыцця падлогі, упрыгожвання сцен;

2) перан. тое, што пакрывае зямлю суцэльным слоем (напр. д. травы);

3) савет саноўнікаў пры султане ў сярэдневяковай Турцыі, а таксама ўрадавая ўстанова ў некаторых сучасных краінах мусульманскага Усходу.

карава́н

(кр.-тат., тур. karwan, ад перс. kärvān)

1) група ўючных жывёл, якія перавозяць грузы, людзей у пустынях, стэпах (напр. к. вярблюдаў);

2) перан. доўгая чарада аднародных істот, прадметаў, якія рухаюцца ў адным напрамку (напр. к. воблакаў);

3) група суднаў, якія ідуць адно за другім або выконваюць агульную задачу.

макарані́зм

(фр. macaronisme, ад іт. maccheroni = макароны)

1) іншамоўнае слова або выраз, якія ўжываюцца ў мове ў нязменным выглядзе;

2) іншамоўнае слова або выраз, уключаныя пісьменнікам у мову твора з захаваннем іх фанетыка-графічнай абалонкі ў стылістычных мэтах;

3) перан. празмернае ўжыванне на пісьме і ў размове іншамоўнай лексікі.

мімікры́я

(англ. mimicry)

1) прыпадабненне некаторых жывёл і раслін да навакольнага асяроддзя па форме і колеру з мэтай самааховы (напр. заяц і курапатка зімой маюць белую афарбоўку, хамелеоны мяняюць афарбоўку пры руху па дрэве, афарбоўка матылькоў нагадвае кветкі і г.д.);

2) перан. беспрынцыпнае прыстасаванне каго-н. да жыццёвых умоў.

мініяцю́ра

(іт. miniatura, ад лац. minium = кінавар, сурык)

1) каляровы малюнак або размаляваная загалоўная літара ў старажытных рукапісах, кнігах;

2) невялікая карціна або партрэт тонкай работы на паперы, метале, фарфоры і інш.;

3) мастацкі твор малой формы (напр. літаратурная м., вакальная м.);

4) перан. што-н. вельмі маленькае.

эстафе́та

(фр. estafette, ад іт. stafetta, ад staffa = стрэмя)

1) уст. тэрміновая пошта, данясенне, адпраўленыя конным пасланцом;

2) спаборніцтва спартыўных каманд па бегу ці плаванню са зменай удзельнікаў на дыстанцыі і перадачай умоўнага прадмета;

3) умоўны прадмет, які перадаецца пры такіх спаборніцтвах;

4) перан. жыццёвыя традыцыі (э. пакаленняў).